Giăng tơ,Thơ Hải Vân
GIĂNG TƠ
Hải Vân
"Buồn trông con nhện giăng tơ,
Nhện ơi nhện hỡi nhện chờ mối ai?"
Em như ánh muộn sao Mai,
Buồn soi theo bước chân ai mịt mờ.
Đêm ngày mài miệt giăng tơ,
Sợi thương, sợi nhớ, sợi chờ, sợi mong
Gửi người vai nặng non sông,
Tim mang hình bóng lại không là mình.
Tơ vương vướng vít với tình,
Mong manh khó buộc cánh bằng xông pha.
Bao mùa mưa nắng trôi qua,
Tình em là khối thiết tha não nề.
Phong ba sấm động bốn bề,
Chim trời gãy cánh,sơn khê chập chùng...
Người ta gánh gạo nuôi chồng,
Chắt chiu em gởi tấm lòng cho anh.
Giọt dài giọt vắn thâu canh,
Người ơi có thấu, mỏng manh tơ chùng !
Hải Vân
Thân ái,Ngân Triều
* Giăng tơ là một bi khúc tỏ lòng của một người con gái trong cuộc tình có nhiều bi lụy, đớn đau.Bi khúc đó thật vô cùng réo rắt qua một “người phối âm” tài hoa,có
một cái tên rất hay là Biển và Mây.
Thân ái,Ngân Triều.
**
Xin kèm theo bài ca dao”Đêm qua ra đứng bờ ao” để quý bạn tham khảo:
Đêm qua ra đứng bờ ao,
Trông cá cá lặn,trông sao sao mờ!
Buồn trông con nhện giăng tơ
Nhện ơi nhện hỡi,nhện chờ mối ai?
Buồn trông chênh chếch Sao Mai ,
Sao ơi sao hỡi,nhớ ai sao mờ!
Đêm qua tưởng Dảy Ngân Hà
Chuôi Sao Tinh Đẩu đã ba năm tròn
Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn,
Tào Khê nước chảy hãy còn trơ trơ(3)
*Nhất là một câu bóng bẫy tuyệt vời, cực hay trong nghệ thuật diễn đạt của Hải Vân, đọc kỹ mới hiểu:
“Tim mang hình bóng,lại không là mình” = Hình ảnh của chàng luôn ở trong tim nàng(em mãi mãi yêu anh) / nhưng chưa có cơ hội sống chung nhau, đang ở trong thời kỳ yêu nhau,chưa cưới. Do đó hai người không có cơ hội gọi nhau là mình = là mình của nhau /mình = tiếng gọi âu yếm của vợ chồng).
*Nàng rất chung thủy.Nàng yêu chàng trong hoàn cảnh vinh thăng như cánh bằng tung mây lướt gió đã đành/nhưng khi cánh hồng ấy đã gảy (chim trời gảy cánh),cuộc sống khổ sở,gian nan,nơi sơn lâm cùng cốc,(sơn khê chập chùng)nàng vẫn không thay lòng đổi dạ. Nàng đã đi tìm thăm chàng, dù đi “tìm” chàng là thiên nan, vạn nan. Món quà thăm nuôi tuy chẳng có là bao, thể hiện một quá trình dành dụm lâu lắm (chắt chiu) nhưng ý nghĩa ý nghĩa thực sự còn hơn cả một tấm lòng của em. Một tấm lòng với bao nhiêu là nước mắt ân tình, đau xót cho hoàn cảnh trên “bước đường cùng” của người yêu dấu.(2)
*Tác giả đã sử dụng rất nhiều chi tiết bóng bẩy,tu từ hợp lý, cách điệu làm cho ý thơ hàm súc hơn,mượt mà hơn. Chẳng hạn ”ánh muộn Sao Mai” = tuổi xuân gần quá thì, /”buồn soi theo bước chân ai mịt mờ” =Vẫn hằng trông đếm bước anh đi – Thế Lữ,Giây phút chạnh lòng (nhưng mịt mờ = biết anh có đoái tưởng đến tình em không?) / “Mong manh khó buộc cánh bằng xông pha” băn khoăn lo lắng về sự chung thủy,ràng buộc… vì rất mong manh = rất mỏng, dễ tan cũng như khó thành./Chim trời gảy cánh,sơn khê chập chùng = sa cơ thất thế ,phải chịu cảnh gian nan khốn cùng,ở một nơi xa xôi,vắng hẵn bóng người/ mỏng manh tơ chùng = dây đàn vừa không chắc chắn vừa dùng = không thể căng lên được => không thể đàn được và do đó rất đau xót, đoạn trường.(1)