Truyện ký "CHỖ TRỐNG...CHƯA ĐIỀN"/Tác giả Mặc Hiền(Cựu giáo sinh.SPS/k4)
CHỖ TRỐNG CHƯA ĐIỀN
- Nhật ký 55 năm : Mặc Hiền
I. Bào Trai , ngày … tháng … năm 1954 .
Hôm nay , cuối giờ Tập làm văn , gần cuối buổi học , cô viết : “ Hàng năm , cứ vào cuối thu , lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc , lòng tôi lại nao nức đến những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường .
… Tôi quên thế nào được ! . Buổi mai hôm ấy , một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh , … âu yếm nắm tay tôi , dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp . Con đường nầy tôi đã qua lại lắm lần nhưng hôm nay tôi thấy lạ vì trong tôi có sự thay đổi lớn : Hôm nay , tôi đi học ! . ”
( Quê Mẹ – Thanh Tịnh )
Chúng tôi phải điền vào chỗ trống cho hợp nghĩa .
Cô nhìn vào sổ khuyên điểm , chấm vào cuối sổ :
- Em Nguyễn Văn Xuân ! ( Nay là Dương Văn Xuân , Củ chi )
Xuân lật đật , đứng sững , quay nhìn tứ phía như một nhà trắc địa , quan sát công trình . Lặng im ( … Lớn lên , làm Giám Đốc Cầu Đường , làm cầu treo nổi tiếng , một thời ở Long An )
Cô gọi tiếp :
- Em Trần Văn Lâm ! .
Lâm đứng dậy , khoanh tay tròn u , ê a trong miệng như niệm Phật . Rồi lặng im . ( … Lớn lên , làm Thầy Tu ) .
Cây bút máy Parker của Cô chấm vào khoảng cuối sổ :
- Em Hoa Văn Tặng ! . Chỗ trống là chữ gì ? .
Đến phiên Tặng đứng lên , suy nghĩ , trầm ngâm , đăm chiêu như Thầy Thuốc đang chẩn mạch bệnh nhân. Vẫn chưa có câu trả lời . ( … Lớn lên , Tặng làm Bác Sĩ ) .
Cây bút máy lại đi lên và đột ngột dừng ngay khoảng giữa .
- Em Trần An Nhơn ! .
Nhơn nhanh nhẩu đứng dậy , miệng lẩm nhẩm đọc thầm câu có chỗ trống , đắn đo như một người “ Tài phú ” , quán xuyến trong một cửa hàng lớn . Vẫn chưa tìm ra đáp án . ( … Lớn lên , Nhơn là một nhà kinh doanh có tầm cỡ , đang ở Hà Tiên ) .
- Có em nào biết không ? . Cô dịu dàng .
Cả lớp im phăng phắc , nhìn nhau . Có lẽ đoạn văn nay rất hay mà cũng rất mới . Chưa có người nào đọc qua .
Cuối cùng , một cánh tay ở đầu bàn , giơ lên .
- Em Triều ! .
Triều đứng lên nói to :
- Dạ thưa Cô “ Mẹ tôi ” .
Cô cười gật đầu .
( … Sau nầy Triều làm nghề “ gõ đầu trẻ nhỏ ” rồi “ gõ đầu trẻ lớn ” ) . Thầy giáo thì chỉ dạy những kiến thức có sẵn .
Bỗng , một hồi trống tan trường vang lên . Bài học của Cô , “ điền vào chỗ trống ” tạm ngưng . Hơn 55 năm rồi mà vẫn nhớ như in .
Cô giáo , như vừa nói ở trên là Cô Tạ Xuân Thu . Quê Cô ở Trảng Bàng . Hồi đó , “ nữ sinh Áo Tím ” mới ra trường , Cô đẹp kiêu xa như một đóa nhài . Các học trò lớn của Cô như Quynh , Nhưa , Lâm , Phên , Dàm , Bãnh , Chữ , Nhiên , Thu Ba … xấp xỉ tuổi Cô , mặt mày đen nhẻm nắng gió , phụ giúp gia đình mưu sinh , cứ nhìn bàn tay thon thon , trắng trẻo của Cô viết bảng mà kính trọng . Cô dạy Trường Tiểu Học Bào Trai hai năm rồi về Trường Tiểu Học Đức Hòa . “ Tòng phu ”.Phân nửa đời Cô là Nguyễn Thống Thành .
II. Hậu Nghĩa , ngày 20.11.2009
BLL. Cựu học sinh Bào Trai họp nhau tại nhà Thầy Triều . Đa số là giáo viên nghỉ hưu , bàn bạc về những công việc chăm sóc , thăm viếng bạn bè . Gồm có các chị Ánh , Thao , Bường , Thu ( xóm Tháp ) , Ngân , Xuân Lan , Huệ Cúc , Tiết Trinh , chị Tám Trầu , … . Nam thì có Đức , Sơn , Danh , Văn , Tặng , Yến , Lâm , Phên , Lề , Búa , Dụm , Mốt , Ngon , Hiệu , Xuân Thành , Vinh Quang , Công Lý .
Quà mừng nhau là lời chúc sức khỏe và nụ cười hồn nhiên . Không như lúc còn đi dạy , có học trò viếng thăm , tặng hoa , tặng quà . PHHS giàu, có người kèm cả bao thư hoặc vải may quần áo . Rồi thì tiệc tùng !.Gio+` ?y,tất cả?ddie^`u ?ĩ như “mo^.t tie^'ng vo.ng xa vo+`i” . Dĩ vãng và quên đi ! .
BLL bàn về kế hoạch đi thăm nơi an nghỉ của quí Thầy , thăm quý Thầy Cô đã cùng dạy chung với Cô ngày xưa hay còn mạnh khỏe . Đồng thời , rôm rã nhớ lại một thời thơ ấu đã qua . Giờ thì , đầu đứa nào đứa nấy đều dính đầy “ mây trời ” , yếu hẳn .
Tất cả học sinh đều vui mừng , biết tin Cô vẫn còn khỏe mạnh , hiện đang được gia đình Anh Vũ , con trai thứ ba của Cô phụng dưỡng ở Mỹ . Cô đã bằng lòng cho CHS.BT một tấm ảnh BW hồi Cô mới đi dạy chúng tôi năm 1954 để làm trang bìa báo Xuân số 2 , sẽ ra mắt bạn đọc xa gần vào ngày 25.11.2010 . Riêng tôi , rất thú vị khi biết rằng Cô đã từng được tác giả “ Đây Tha La ” , một nhà thơ , một nhà văn có tên tuổi , đã một thời si mê , say đắm . ( Tôi liền đưa chi tiết đó vào tác phẩm nầy . Chỉ xin được hư cấu văn chương với lòng kính trọng và để tự hào về Cô ) .
III. Trảng Bàng , ngày … tháng … năm …
Thầy Khanh đang ôn Hệ thức lượng trong một tam giác vuông góc ( Relations métriques dans le triangle rectangle ) ở lớp đệ tứ ( classe de quatrième année ) cho chúng tôi , thì chú Kỉnh đến . Ở nhà , chú Kỉnh là người thương tôi nhất ( Chắc do tôi học giỏi và thông minh ) . Chú là thần tượng của tôi . Chú là giáo sư , là nhà văn và soạn giả sách giáo khoa . Chú đã đưa tôi thi vào trường Áo Tím Gia Long và tôi đã học trường nầy 4 năm .
Chú là bạn của Thầy Vũ Anh Khanh , tuy là nhà văn , nhà thơ mới nổi lên thôi nhưng rất giỏi Toán . Nhũng tháng hè chúng tôi thường được Thầy dạy thêm Toán hình Học (Géométrie) và Đại Số (Algèbre). Nữ sinh chúng tôi thường không giỏi các môn khô khan đó . Trưa hôm đó , Thầy ở lại dùng cơm với Ba tôi và chú Kỉnh .
Khi ra về , Thầy cứ ngoảnh lại nhìn tôi bằng ánh mắt rất lạ ( ?! ) .
Gia Long , ngày … tháng … năm …
Tôi ý thức được giá trị của trị thức mà chú Kỉnh thường khuyên tôi . “ Phải cố công đèn sách ! . Phải đạt mục đích học tập . Tri thức là chìa khóa vàng để mở những cánh cửa trong nan đề cuộc đời . Tôi mở quyển sách Géométrie ra . Một mảnh giấy hồng , có mấy chữ của Thầy rơi xuống .
“ Người bạn nhỏ ” thân mến ,
- Ở đây sương khói mờ nhân ảnh . ( 1 )
……………………………………………………………
Vũ Anh Khanh
Tôi run lên , mất bình tĩnh và tôi đã hiểu . Tôi chưa biết yêu ai . Với Thầy , tôi chỉ kính trọng Thầy như một người Thầy . , hoặc gần gũi hơn , như chú Kỉnh của tôi mà thôi … Rồi ra trường , tôi tiếp bước theo nghề “ vun mầm xanh thế hệ ” như Ba tôi , như chú Kỉnh . Rồi Thầy đi biền biệt , không biết Thầy ở đâu , để gửi tấm thiệp hồng .
An Ninh Đông , ngày … tháng … năm 2009 .
Tôi không có may mắn được học Cô Xuân Thu . Tôi thuộc “ tốp sau ” . Thời Trung Học , tôi học sách giáo khoa của Thầy Thẩm Thệ Hà . Tôi chưa biết nhiều về nhà văn , nhà thơ Vũ Anh Khanh . Tôi đã đọc “ Nửa bồ xương khô ” , tiểu thuyết của ông , thật cảm động . Trong đó , có bài thơ “ Đây Tha La ” nổi tiếng . Bài thơ đó đã được Dzũng Chinh phổ nhạc . , Phương Dung hát , từng làm say đắm lòng người .
Đặc biệt , ở trang đầu tác phẩm “ Nửa Bồ Xương Khô ” , có lời đề tặng trang trọng của tác giả :
“ Mến tặng Xuân Thu , người bạn nhỏ đất Trảng ” .
… Nhà tôi ở An Ninh Đông , cách Tha La 7 cây số . Tôi về Tha La để tìm lại những ý thơ hay , mượt mà mà đã cô động như “ hóa thạch ” ngày ấy , đồng thời nhớ đến Cô Tạ Xuân Thu , cô giáo của CHS Bào Trai, quê đất Trảng và để tìm cả hồn tôi .
Tha La ơi ! Tôi về đây có muộn .
Con đường xưa , gót lạ vẫn còn nguyên .
Thánh đường xưa còn vọng tiếng chuông buồn .
Ai ngăn được bóng chiều đi biền biệt .
Mạnh bước xa một trời Thu tha thiết .
Áo trắng xưa gom cả nắng thu buồn .
“ Gặp gỡ làm chi ” ngại ngùng chưa nói .
Để cuối cùng ,
“ Nắng vàng hanh ” , “ ngõ vắng “ , “ bụi đùn quanh ” .
Tôi gió lãng du ! .
Chiều Tha La .
Trên bến sông Mơ .
Nhặt được tim ai trên lá thu vàng .
Chợt hồn thơ cất cánh .
IV. Saigon ngày 03.03.10.
Hôm nay , được biết Cô đã về thăm quê hương , BLL đã tổ chức chuyến đi thăm Cô và Mừng thọ cô lần thứ 75 tuổi ( 1934 – 2009 ) . Người đi tổng cộng 15 , gồm các Anh Lâm ( TB ) , Tặng ( PB ) , Khá , Nư , Xuân Lan , Liêng , Phẳng , Thao , Văn , Đức , Sơn , Xuân , chị Tám trầu , Ngân Triều và tôi . Chúng tôi đứng vây quanh Cô . Trông sắc diện của Cô lần nầy , ai nấy đều mừng vì Cô khỏe hơn lần trước 16.03.07 . Điều mà CHS Bào Trai thỏa long là đã đến mừng thọ Cô giáo . Một cô giáo đã thành công trong chức nghiệp , 56 năm đã qua , với ngần ấy năm tháng , học trò Cô tuy đã lên lão hết rồi nhưng vẫn thương vẫn nhớ Cô . Không vui mừng nào hơn ! .
… Rồi cô về Mỹ , quê hương thứ hai .
Chúng tôi đề cử bạn Trần Văn Sửu <408 280 0963>/(Sanjose),SPS/k1 thường xuyên thăm hỏi Cô .
CHS BàoTrai vẫn thương nhớ cô . Cầu chúc Cô luôn an khang , thanh thản .
Cô ơi ! Chỗ trống chưa điền đó .
Réo rắt hồn em , giữa đỉnh sầu .
Lệ thơ những muốn tan bình ngọc ( 2 ) .
Để mát lòng ai , đáy mộ sâu ?? .
Réo rắt hồn em , giữa đỉnh sầu .
Lệ thơ những muốn tan bình ngọc ( 2 ) .
Để mát lòng ai , đáy mộ sâu ?? .
Riêng cuộc đời tôi vẫn còn một “ chỗ trống chưa điền ” ! .
An Ninh Đông ngày 31.07.2010
MẶC HIỀN(SPS/k4)
MẶC HIỀN(SPS/k4)
Ghi chú :
( 1 ) : Lời tỏ tình kín đáo , sử dụng hai câu cuối bài thơ “ Đây thôn Vĩ Dạ ” ( Hàn Mặc Tử )
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà .
( 2 ) :
”Từ Hải mắc mưu Hồ Tôn Hiến chết tức tối,chết đứng:"Khí thiêng khi đã về thần/Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng/Trơ như đá,vững như đồng/Ai lay chẳng chuyển,ai rung chẳng rời<2519-2522>"
Khi Thúy Kiều đến nơi:
(Dòng thu như xối cơn sầu/Dứt lời nàng cũng gieo đầu một bên/Lạ thay oan khí tương triền/Nàng vừa phục xuống Từ liền ngã ra/2533-2536”)/Phải chăng khí thiêng ấy đã mát dạ,thỏa lòng...vì có người thương cảm./
Và có lẽ từ đó…khối tình của Trương Chi …vốn ko thể nào tan,(chưa tan-yêu người mà người chẳng yêu ta)bấy giờ mới tan(Một giọt nước mắt…một chút tình xao xuyến của người mình yêu…là đã rất thỏa lòng-hồn thiêng dẫu chết đi… vẫn ngậm cười…nơi chín suối.)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét