Bài 27: Chân dung HXH qua 31 bài thơ tình của Tốn Phong/ TS Phạm Trọng Chánh

[Bài 27]

ảnh minh họa/ Google

Nhất Uyên dịch nghĩa, bài 27:

 Hòn non bộ chơ vơ, vầng trăng bán nguyệt soi đình mai,

Nhà vắng gió nhẹ thanh mát say tình đêm.

Cành vông đồng biếc gầy ngoài sân, chim phượng đậu,

Sau cơn mưa cây lá lạnh đã nghe tiếng chim oanh chuyền cành.

Vào cuối thu ánh trăng sáng soi hồn mai lạnh buốt.

Nước rót vào bình thơm còn vương bóng liễu nhẹ thênh thang.

Tứ thơ man mác mộng theo ý xuân,

Hòn non bộ đơn côi giữa sân ánh sáng trăng nửa vầng chiếu sáng.

*

Nhất Uyên diễn thơ bài 27:

Non trơ nửa nguyệt sáng mai đình,
Gió nhẹ nhà yên tối vắng tanh.
Cành biếc vông gầy sân phượng đậu,
Mưa tàn lá lạnh cội chuyền oanh.
Thu tròn ánh nguyệt hồn mai giá,
Nước nhỏ bình thơm bóng liễu xanh.
Man mác tứ xuân vào giữa mộng,
Non trơ nửa nguyệt sáng mai đình.

*

Nhất Uyên phiên âm Hán Việt, bài 27:

Cô sơn bán nguyệt bạng mai đình,
Tĩnh viện lương phong ngọ dạ tình.
Ngô bích sấu chi đình hạ phượng.
Vũ dư hàn diệp thụ lưu oanh.
Thu viên nguyệt sắc mai hồn lãnh,
Thủy lựu hương bình liễu ảnh khinh.
Du tử mộng tùy xuân ý đắc,
Cô sơn bán nguyệt bạng mai đình.

*
Cô Sơn: 孤 山có thể hiểu là núi Tam Đảo, nhưng núi Tam Đảo từ Cổ Nguyệt Đường chỉ có thể thấy khi trời quang mây tạnh. Bài Cố kinh thu nhật, Hồ Xuân Hương có viết: Tam Đảo trời quang vọng bắc xa (Tam Đảo tình quang Bắc vọng xa) do đó ban đêm trăng bán nguyệt Tốn Phong chỉ có thể thấy hòn non bộ nhà Phi Mai.

*
Bản chữ Hán Ngân Triều soạn, bài 27:

孤 山 半 月 旁 梅 𠅘

靜  院 凉 風 午 夜 情

梧  碧 痩 枝 𠅘下鳳

雨餘寒枼樹留鴬

秋園月色梅魂冷

水溜香瓶柳影輕

遊子夢隨春意得

孤 山  半 月 旁 梅 𠅘

*

Chữ bạng, 旁, đọc như chữ phang 旁, bát ngát, mênh mông, ở đây xin dịch là chữ chữ “rạng”, bên dưới.

*

Ngân Triều diễn thơ, bài 27:

 Non đơn, trăng chiếc rạng  đình mai,

Nhà vắng, nửa đêm gió gợi hoài. (1)

Cành biếc vông gầy, chim phượng đậu,

Mưa thưa lá lạnh bóng oanh bay. (2)

Cuối thu trăng sáng soi mai lạnh.

Nước rót bình thơm , bóng  liễu ngoài. (3)

Man mác tứ thơ Xuân, đắc ý, (4)

Non đơn, trăng chiếc rạng  đình mai

Ngân Triều.

*

(1),Hai câu đề khắc họa hình ành cô đơn lẻ loi. Hòn non bộ cô đơn, chơ vơ; nửa vấng trăng= trăng chiếc, đơn chiếc= lẻ loi, nhà vằng, nửa đêm.
Câu 2 là gió mát khơi gợi tâm tình buồn nhớ miên man. Hoài=buồn nhớ. Có thể người dịch đã bí vần nên mới viết vậy.
(2), Trăng sáng, thấy bóng chim oanh bay cũng tạm được.

(3),Khi rót nước vào bình thơm, thấy bóng cây liễu in vào dòng  nước rót.Tứ  thơ thật hay!

(4)Bấy giờ trời cuối thu, chữ Xuân là mùa Xuân, còn lâu mới đến. Có thể ttác giả làm thơ Xuân trước như thường lệ. Không sai.
Bài thơ được làm theo  lối “Thủ vĩ ngâm”. Câu đầu và cuối như nhau.