Bài 22, chân dung HXH qua 31 bài thơ tình của Tốn Phong

Bài 22

Mười bài  thơ năm 1814  vẫn chưa đủ, Tốn Phong làm tiếp mười bài nữa.

Nhất Uyên dịch nghĩa, bài 22:

Kiếp đời trôi nổi như bèo nước, sáu năm xưa (1807) đã từng gặp gỡ nàng,

Tốn Phong đã nhiều lần đến thăm Cổ Nguyệt Đường nơi nàng sinh trưởng.

Gian phía trái là nơi tiếp khách, có chậu hoa nở rộ tươi mát nàng mới tưới hương còn ẩm,

Tiếng chim ríu rít giữa sân bên hòn non bộ,

Tốn Phong tả nước trong hòn non bộ thành khói bốc lên cho thi vị chăng ?

 Khí hậu làng Nghi Tàm có đủ lạnh để khói bốc như thế chăng, tôi (TS Phạm Trọng Chánh) ngờ rằng phía sau hòn non bộ đặt vài ông táo để nấu nước, pha trà đun củi khói bốc lên. Hai chữ tả viện cho phép ta suy diễn: ngôi Cổ Nguyệt Đường được Tốn Phong gọi là đình, hay viện, khá lớn cất theo hình chữ khẩu (hình vuông) có tả viện nơi tiếp khách, bán giấy bút cho học trò, tất nhiên có hữu viện là phòng ngủ, khuê phòng, thư phòng, với gỗ chạm khắc cho ánh sáng đủ vào. Tiền viện là gian nhà dạy học và hậu viện là nơi bàn thờ thờ phụng. Chính giữa là sân gạch có hòn non bộ, chậu kiểng, khi cần dùng có thể biến thành sân phơi thóc. Gian tả viện và tiền viện phía trong không có vách để có ánh sáng, có tấm phản cho thầy ngồi, học trò trải chiếu ngồi chung quanh. Gian tả viện có một vài bộ trường kỷ (ghế dài chạm xa cừ), có bàn đặt bình trà. Gian nhà thờ phía sau, có cửa ván, khi có giổ chạp hay tang lễ mở cửa ra. Con cháu, học trò đông đúc đứng tràn ra sân.

So với ngày trước, nàng có gầy đôi chút

Làm cho cốt cách nàng thanh thoát.

 Sắc đẹp nàng mặn mà hơn xưa, mười phân vẹn mười.

Chỉ tiếc rằng sáu năm qua đi ở không viết thư cho nhau,

Nay gặp lại người cũ, hoa xưa lòng vui mừng xiết bao.

*

Nhất Uyên diễn thơ, bài 22:

Gặp gỡ bèo hoa trước sáu năm,
Nguồn đào mấy độ đã về thăm.
Hoa đơm tả viện hương còn ẩm,
Chim hót non hàn khói biếc dâng.
Thanh thoát vẻ mai gầy cốt cách,
Rỡ ràng xuân sắc vẹn mười phân.
Đã lâu đi ở không tin tức,
Người cũ hoa xưa gặp gỡ mừng.

*
 
Nhất Uyên phiên âm Hán Việt, bài 22:

Bình ngạnh tương phùng lục tải tiền,
Đã tằng kỷ độ phỏng đào nguyên.
Hoa khai tả viện hương do thấp.
Điểu lộng hàn sơn thủy dục yên.
Nhất dạng mai trang thanh triệt cốt
Thập phần xuân sắc hảo liên thiên.
Chỉ kim quy khứ vô tiêu tức,
Y cựu đào hoa nhận túc duyên.
 *

Ngân Triều soạn bản chữ Hán, bài 22:

苹 梗 相 逢 六 載 前

拖 曽 幾 渡 訪 桃 源

華 開 左 院 香 由 濕

鳥 弄 寒 山 水 浴 煙

一 樣 梅 莊 青 澈 骨

十 分 春 色 好 連 篇

只 今 歸 去 無 消 息

依 舊 桃 華 認 宿 縁,

*

Ngân Triều diễn thơ,bài 22:

Bèo nước lênh đênh những  sáu năm,

Đã từng mấy bận đến tìm thăm .

Dải hoa tươi thắm hương còn quyện,

Chim hót, hòn non khói tỏa lan.
Cốt cách mai gầy thanh quý tuyệt,

Xuân dung sắc sảo vẹn mười phân.

Hôm nay tái ngộ, mà không biết,

Vẫn vậy, hoa đào(1) nhận túc căn. (2)

Ngân Triều
*
(1) Tốn Phong mượn ý 2 câu thơ của Thôi Hộ:
Nhân diện bất tri hà xứ khứ,
Đào hoa y cựu tiếu Đông phong.
人 面 不 知 何 處 去

桃 華 依 舊 笑 東 風
Mặt người không biết đi đâu mất
Vẫn vậy, hoa đào cười gió Đông.

Thể hiện một tâm trạng u hoài trong ngỡ ngàng, tiếc nuối vì không gặp lại giai nhân, ngỡ là nàng đã đi lấy chồng.

(2),Túc căn 宿 根, cây cối khô héo trong mùa Đông, còn rể dưới đất, đến mùa Xuân tiếp theo, đâm chồi nẫy lộc, gọi là túc căn hay túc duyên.
Ở đây, nhận túc duyên, 認 宿 縁, có thể hiểu, Hồ Phi Mai có duyên mới, sắp thành duyên cùng quan Tham Hiệp, Trấn Yên Quảng, Trần Phúc Hiển.

***
Nguồn: Theo TL Chân dung HXH qua 31 bài thơ tình của Tốn Phong/ Ngân Triều hiệu đính.