Bài 18: Chân dung HXH qua 31 bài thơ tình của Tốn Phong

Bài 18:  Đến thăm nàng thời gian qua nhanh quá, vừa ngồi bên gối đó lại phải về. Trong Cổ Nguyệt Đường con đường thơ của nàng lắm gian nan gió bụi phong trần. Nàng không khỏe lắm, sức khỏe nàng như những người đẹp đào hoa từ xưa đến nay. Nàng ngồi lặng im chìm đắm trong giấc mơ. Bên trời có khách ra đi gió thổi bồng mái tóc, Canh vắng nàng có lạnh nửa chăn không ? Lòng ước mơ nơi chốn Chương đài sau cơn mưa, bóng trăng lồng bóng hoa. (Tốn Phong ước mơ được ôm ấp nàng như bóng trăng lồng bóng hoa)

*

Nhất Uyên diễn thơ:

Vừa cùng gối khách, lại dời chân,
Viện cũ đường thơ lắm bụi trần.
Sức vóc đào tơ  như tự cổ,
Mộng mơ mai ít nói làm thinh.
Cuối trời  khách gió bồng đôi tóc,
Canh vắng ai người lạnh nửa chăn.
Tiếc nỗi Chương đài mưa núi tạnh,
Trăng non còn nhớ bóng hoa lồng.
 *

Nhất Uyên diễn âm:

Sạ đồng khách chẩm hựu phân khâm,
Tao lộ trần dao cổ viện thâm.
Mạnh thuộc đào hoa lân tự cổ,
Mộng huyền mai thực sỉ như câm.
Thiên nhai hữu khách song bồng mấn,
Thâm dạ hà nhân bán lãnh khâm,
Thác ái Chương đài sơn vũ hậu,
Đề hồi sơ nguyệt ấm hoa âm.

Chú thích:
Chương đài: Kiều:

 Khi về hỏi liễu Chương đài,

cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay.

Hàn Hủ đời Đường 唐 có người vợ lẽ là Liễu Thị 柳氏. Khi đi làm quan xa để ở đường Chương Đài trong thành Trường An 長安 hơn ba năm, mỗi khi viết thư về thì gọi là: Chương Đài liễu, Chương Đài liễu. Sau Liễu Thị bị người tướng Phiên cướp đi mất. Tướng Hứa Tuấn dùng mưu cướp lại và vua lại cho về với Hàn Hủ. Tình Sử chép lại chuyện ấy nói rằng: Hàn Hủ gởi thư cho Liễu Thị có câu:

 "Chương Đài liễu, Chương Đài liễu!

Tích nhật thanh thanh kim tại phủ,

Dã ưng phan chiết tha nhân thủ" 

*

章臺柳！章臺柳！

昔日青青今在否？

縱使長條似舊垂, 

也應攀折他人手 

*

Chương Đài liễu, liễu Chương Đài ơi!
Xuân sắc còn không, ánh rạng ngời?

Tóc dài sóng gợn lòngxao xuyến,

Còn đó, hay ai bẻ mất rồi?!

*

Cây liễu Chương Đài xưa xanh xanh nay còn không, cành dài có còn rủ xuống như xưa, hay là tay khác đã bẻ mất rồi?

Khi về hỏi liễu Chương Đài,

Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay!

ĐTTT, Nguyễn Du, câu1261-1262

*
Bản chữ Hán, Ngân Triều soạn

乍 同 客 枕 又 分 欽

騷 路 塵 愮古院 深

孟 屬 桃 華 憐 自 古

夢 玄 梅 實 恥 如 今

天 厓 有 客 雙 芃 鬢

深夜 何人 半冷衾

託愛 章 臺 山 雨後

題 回 初 月蔭 華 陰

*

Ngân Triều diễn thơ:

Bài 18: 

Hợp tan, bỗng phút chốc, ly tan,

Bến cũ hồn thơ lắm ngỡ ngàng.

Tự cổ giai nhân như tướng  giỏi,(1)

Nào hay trầm lắng, giấc Xuân tàn.

Người đi tóc gió bay phơ phất,

Kẻ ở chăn đơn lạnh buốt hồn.  

Chắc vậy(2), sau mưa trời hửng sáng,

Nhớ mong, trăng lồng bóng (3) miên man.

Ngân Triều

*

(1), Mượn ý  2 câu thơ cổ :

美 人 自 古 如 名 將

不 許 人 間 見 白 頭

Mỹ nhân tự cổ như danh tướng
Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu

tạm dịch :

(Người đẹp từ xưa như tướng giỏi
Chẳng hẹn chờ ai thấy bạc đầu )

*

Lời bàn thêm :

Thật đúng như Bảng nhãn Lê Quý Đôn đã nói :

Văn chương là của chung thiên hạ
Ý mỗi người mỗi khác
Phân tích thì được
Chứ không nên chê mắng.

Còn André Chénier (Pháp) thì viết :

Nghệ thuật chỉ làm nên bài thơ
Còn trái tim mới là Thi sĩ

Ở ta, năm 1934 Thi sĩ Leiba (Lê văn Bái ) đã tâm đắc :

Người đẹp vẫn thường hay chết yểu
Thi nhân đầu bạc sớm hơn ai ?

Thế mới biết tài tử giai nhân xưa nay đều có chung một một " nỗi sầu nghìn thu " rồi cùng làm thơ là vậy ?

Góc Thành Nam Hà Nội -25-8-2010
Nguyễn Khôi-

(2) Xem chú thích Liễu Chương Đài bên trên.

*

(3)Tốn Phong ước mơ được ôm ấp nàng như bóng trăng lồng bóng hoa.