Tơ lòng/ Thơ Thái Hy/ Chú giải Ngân Triều

Tơ lòng

Thái Hy

                                     

 *Cảm tác nhân đọc “Còn Vương”của NgânTriều

   Sóng tóc em dài đong đầy sóng nhớ, Tiếng tơ lòng, tơ còn đó nỗi đau! Thái Hy.

Long lanh dòng sông, dòng sông đằm thắm.    [1]

Chiếc thuyền tình đắm đuối mộng, lênh đênh!

           Sao hiểu được những thác ghềnh sâu thẳm?[3]

           Tiếc chiếc thuyền, sầu cay đắng, mông mênh.

♪

Sóng tóc em dài đong đầy sóng nhớ,   [5]

Tiếng tơ lòng, tơ còn đó nỗi đau!

Thà sóng mãi xao! Hiếu - tình sao nỡ?  [7]

Đá đã mòn…mà còn ngỡ chiêm bao…

♪

"Biển Xuân xanh, nhớ triều Thanh, diễm tuyệt".[9]

           Hai dòng đời hay chỉ quyết Ngân thôi?

           Tưởng bóng xa xôi, bồi hồi duyên kiếp, [11]

Biêng biếc dòng sông, tha thiết, ngậm ngùi!

***
Trích một đoạn, lời bình của Ngân Triều
Trong tác phẩm số [1] Hồ Xuân Hương, Bà chúa Thơ Nôm, (2011),sắp tái bản.

...Sóng tóc mây dài đong đầy sóng nhớ,[5]      

là nỗi thương nhớ của chàng trai trong thời gian đang yêu và được yêu. Khi yêu nhau thì người ta thường mong nhớ. “sóng nhớ”, nỗi nhớ cứ liên tiếp dồn dập như những con sóng giạt vào bờ. Nỗi nhớ da diết đó hình như không khuây, mà như ngày càng tăng tiến, ngày càng sâu nặng hơn, “đong đầy”:

Sầu đong càng lắc càng đầy,(*)

Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.

                        ĐTTT- Nguyễn Du, câu 247-248

(*) Khi đong ngũ cốc, càng lắc càng thấy vơi. Đong mối sầu tư thì không phải vậy, càng muốn “lắc” cho vơi đi thì mối sầu càng đầy lên, lan tỏa bao la, mênh mông, cho dẫu muốn tìm quên đủ cách:

            Sầu ai lấp cả vòm trời

Biết chăng, chẳng biết, hỡi người tình chung?

    Xuân sầu mang mang tắc thiên địa  (1)

    萶     愁     茫     茫     塞     天      地

    Giống ở đâu vô ảnh vô hình

    Cứ tò mò quanh quẩn bên mình

    Khiến ngẩn ngẩn ngơ ngơ đủ chứng

    Hỏi trăng gió, gió trăng hờ  hững.

    Ngắm cỏ hoa, hoa cỏ ngậm ngùi.

    Gươm đoạn sầu, thơ trục muộn đủ rồi. (2)

    Còn lẽo đẽo vô trung sinh hữu. (3)

    Dục phá sầu thành, tu dụng tửu  (4)

    欲    破    愁    城    須    用    酒

    Túy tự túy đảo, sầu tự sầu  (5)

    醉   自    醉   倒     愁    自    愁

    Rượu với sầu như gió mã ngưu (6)

    Trong lai láng  tránh đâu cho khỏi!

    Càng tài tử càng nhiều tình trái, (7)

    Cái sầu kia theo hình ấy mà ra

            Mua sầu lại kẻ hào hoa.

                      Sầu tình-Nguyễn Công Trứ

Chú giải:

(1): Sầu xuân mênh mông lấp trời đất. Nỗi sầu dằng dặc, chất ngất không nguôi. Với nỗi niềm đó, đúng trước cảnh nào cũng thấy lòng buồn rười rượi:

Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,

Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ.

                        ĐTTT-Nguyễn Du, câu 1243-1244

(2) Đoạn sầu: 斷 愁dứt cái buồn; Trục muộn: 逐 悶 Xua đuổi buồn phiền.

(3) Vô trung sinh hữu: 無  中  生  有: Trong cái  “không” mà phát sinh cái “có”.

(4) Muốn phá thành sầu nên dùng rượu.

(5) Say, tự say nghiêng ngửa, buồn cứ buồn.

(6) Rượu với sầu không hòa hợp nhau. “gió mã ngưu” do gốc phong mã ngưu, như ngựa và trâu không thể  giao  hợp được với nhau (Theo Từ Hải)

(7) tình trái: 情  債: nợ tình].