Bài số 4
Độ Hoa Phong
Hồ Xuân Hương
Trong Lưu Hương Ký.
Trích bản thảo Nhớ Bóng Trăng Xưa, tác giả Ngân Triều sẽ xb.
Ảnh minh họa
Phiến phàm vô cấp độ Hoa Phong,
Tiểu bích đan nhai xuất thủy trung.
Thủy thế mỗi tùy sơn diện chuyển,
Sơn hình tà kháo thủy môn thông.
Ngư long tạp xử thu yên bạc,
Âu lộ tề phi nhật chiếu hồng.
Ngọc động vân phòng tam bách lục,
Bất tri thùy thị Thủy tinh cung.
*
Bảng chữ Hán, Ngân Triều soạn.
渡華封
片帆無急渡華封
峭壁丹崖出水中
水勢每隨山面轉
山形斜靠水門通
魚龍雜處秋煙薄
鷗鷺齊飛日照紅
玉洞雲房三百六
不知誰是水晶宮
Phiên âm:
Độ Hoa Phong
Phiến phàm vô cấp độ Hoa Phong,
Tiễu bích đan nhai xuất thuỷ trung.
Thuỷ thế mỗi tuỳ sơn diện chuyển,
Sơn hình tà kháo thuỷ môn thông.
Ngư long tạp xử thu yên bạc,
Âu lộ tề phi nhật chiếu hồng.
Ngọc động vân phòng tam bách lục
Bất tri thuỳ thị Thuỷ Tinh cung.
Tiểu bích đan nhai xuất thủy trung.
Thủy thế mỗi tùy sơn diện chuyển,
Sơn hình tà kháo thủy môn thông.
Ngư long tạp xử thu yên bạc,
Âu lộ tề phi nhật chiếu hồng.
Ngọc động vân phòng tam bách lục,
Bất tri thùy thị Thủy tinh cung.
*
Bảng chữ Hán, Ngân Triều soạn.
渡華封
片帆無急渡華封
峭壁丹崖出水中
水勢每隨山面轉
山形斜靠水門通
魚龍雜處秋煙薄
鷗鷺齊飛日照紅
玉洞雲房三百六
不知誰是水晶宮
Phiên âm:
Độ Hoa Phong
Phiến phàm vô cấp độ Hoa Phong,
Tiễu bích đan nhai xuất thuỷ trung.
Thuỷ thế mỗi tuỳ sơn diện chuyển,
Sơn hình tà kháo thuỷ môn thông.
Ngư long tạp xử thu yên bạc,
Âu lộ tề phi nhật chiếu hồng.
Ngọc động vân phòng tam bách lục
Bất tri thuỳ thị Thuỷ Tinh cung.
Chú giải:
Trong sách Phượng Sơn Từ chí lược cũng như Đại Nam dư địa chí ước biên, chép 5 bài thơ, không có tiêu đề riêng cho từng bài, chỉ đề Chu thử hoa phong tức Cảnh bát thủ.
Tháng 2 năm 1962, Ông Trần Văn Giáp đã giới thiệu 5 bài trên báo Văn Nghệ.
Năm 1983, Gs Hoàng Xuân Hãn đã đặt tên cho từng bài thơ có phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ…và được ông công bố trong Hồ Xuân Hương với Vịnh Hạ Long, tập san KHXH Paris, 1984, như sau:
Độ Hoa phong
Trạo thanh ca
Nhãn phóng thanh
Thủy Vân Hương
Hãi ốc trù
(Do sắp xếp tiêu đề thơ theo ABC, nên có thể các bài trên không liên tiếp nhau.
Xin thành thật cáo lỡi cùng quý vị độc giả, Ngân Triều).
Vũng Hoa Phong, tức Vịnh Hạ Long, lấy tên từ địa danh huyện xưa, sau đổi thành Nghiêu Phong, vì huyện nầy có nhiều đảo nhỏ.
Cá rồng, chỉ tên l loài thủy tộc. Riêng ở đây, theo huyền thoại, xưa có rồng giáng xuống cho nên được gọi là Hạ Long.
Trong thời cận đại,các thủy thủ, kể cả hải quân Pháp, đã từng thấy hình dạng của rồng uốn khúc, nổi trên mặt biển, dài khoảng 30 mét, được gọi là “rắn biển”.
Trong sách Phượng Sơn Từ chí lược cũng như Đại Nam dư địa chí ước biên, chép 5 bài thơ, không có tiêu đề riêng cho từng bài, chỉ đề Chu thử hoa phong tức Cảnh bát thủ.
Tháng 2 năm 1962, Ông Trần Văn Giáp đã giới thiệu 5 bài trên báo Văn Nghệ.
Năm 1983, Gs Hoàng Xuân Hãn đã đặt tên cho từng bài thơ có phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ…và được ông công bố trong Hồ Xuân Hương với Vịnh Hạ Long, tập san KHXH Paris, 1984, như sau:
Độ Hoa phong
Trạo thanh ca
Nhãn phóng thanh
Thủy Vân Hương
Hãi ốc trù
(Do sắp xếp tiêu đề thơ theo ABC, nên có thể các bài trên không liên tiếp nhau.
Xin thành thật cáo lỡi cùng quý vị độc giả, Ngân Triều).
Vũng Hoa Phong, tức Vịnh Hạ Long, lấy tên từ địa danh huyện xưa, sau đổi thành Nghiêu Phong, vì huyện nầy có nhiều đảo nhỏ.
Cá rồng, chỉ tên l loài thủy tộc. Riêng ở đây, theo huyền thoại, xưa có rồng giáng xuống cho nên được gọi là Hạ Long.
Trong thời cận đại,các thủy thủ, kể cả hải quân Pháp, đã từng thấy hình dạng của rồng uốn khúc, nổi trên mặt biển, dài khoảng 30 mét, được gọi là “rắn biển”.
Ảnh minh họa rắn biển khổng lồ, Google.
Ảnh rắn biển khổng lồ tấn công tàu biển,
bản đồ của Chef Van Duzer, 1539, Google.
Âu, là giống chim biển, đầu giống chim bồ câu, chân giống chân vịt, còn được gọi là chim hải âu.
bản đồ của Chef Van Duzer, 1539, Google.
Âu, là giống chim biển, đầu giống chim bồ câu, chân giống chân vịt, còn được gọi là chim hải âu.
Ảnh chim mòng biển (trên) cướp mồi
của chim hải âu (dưới), Google.
Câu 7,Người xưa tin rằng, conngười có thể tu luyện ở những nơi thanh tịnh, trong các hang động, thường có mây phủ, theo Tiên pháp để trở thành bất tử. HXH ghi là có 306 động Tiên, có thể Bà muốn chỉ số lượng rất nhiều của tiên giới nhưng trong các văn thơ khác, thường chỉ nói có 36 động tiên.
của chim hải âu (dưới), Google.
Câu 7,Người xưa tin rằng, conngười có thể tu luyện ở những nơi thanh tịnh, trong các hang động, thường có mây phủ, theo Tiên pháp để trở thành bất tử. HXH ghi là có 306 động Tiên, có thể Bà muốn chỉ số lượng rất nhiều của tiên giới nhưng trong các văn thơ khác, thường chỉ nói có 36 động tiên.
Thủy Tinh cung, chỉ cung điện, nơi cư trú của tiên, ngoài biển.
Dịch nghĩa:
Qua Vũng Hoa Phong, (Vịnh Hạ Long).
Dịch nghĩa:
Qua Vũng Hoa Phong, (Vịnh Hạ Long).
Lá buồm không vội vượt qua Vũng Hoa Phong,
Vách đá đứng, sườn núi đỏ, giữa nước chói dựng lên.
Thế nước tùy chỗtheo mặt núi mà biến chuyển.
Bình núi nghiêng mình, nép tựa cửa lạch để nước thông qua.
Cá rồng lẫn lộn, tăm khuất dưới từng hơi nước mỏng mùa thu.
Âu cò cùng bay trong ráng đỏ trời chiều.
Cõi Tiên có ba trăm sáu động ngọc và phòng mây
Đây không biết chốn nào là cung Thủy Tinh
Vách đá đứng, sườn núi đỏ, giữa nước chói dựng lên.
Thế nước tùy chỗtheo mặt núi mà biến chuyển.
Bình núi nghiêng mình, nép tựa cửa lạch để nước thông qua.
Cá rồng lẫn lộn, tăm khuất dưới từng hơi nước mỏng mùa thu.
Âu cò cùng bay trong ráng đỏ trời chiều.
Cõi Tiên có ba trăm sáu động ngọc và phòng mây
Đây không biết chốn nào là cung Thủy Tinh
Dịch thơ:
(1)*Bản dịch của Hoàng Xuân Hãn
Gửi bởi Vanachi ngày 28/04/2006 07:30
(1)*Bản dịch của Hoàng Xuân Hãn
Gửi bởi Vanachi ngày 28/04/2006 07:30
Lá buồm thủng thỉnh vượt Hoa Phong.
Đá dựng bờ son mọc giữa dòng.
Dòng nước lần theo chân núi chuyển,
Mình lèn nghiêng để lối duyềnh thông.
Cá rồng lẩn nấp hơi thu nhạt,
Âu lộ cùng bay bóng xế hồng.
Băm sáu phòng mây cùng động ngọc,
Đâu nào là cái Thuỷ Tinh cung?
*
(2)*Bản dịch của Trương Việt Linh
Gửi bởi vietlinh11 ngày 26/07/2016 11:12
Đá dựng bờ son mọc giữa dòng.
Dòng nước lần theo chân núi chuyển,
Mình lèn nghiêng để lối duyềnh thông.
Cá rồng lẩn nấp hơi thu nhạt,
Âu lộ cùng bay bóng xế hồng.
Băm sáu phòng mây cùng động ngọc,
Đâu nào là cái Thuỷ Tinh cung?
*
(2)*Bản dịch của Trương Việt Linh
Gửi bởi vietlinh11 ngày 26/07/2016 11:12
Mảnh buồm thong thả vượt Hoa Phong
Vách đứng bờ son dựng giữa dòng
Thế nước đổi thay tuỳ núi chuyển
Hình non nghiêng lại để dòng thông
Trời chiều bóng nhạt soi le nhạn
Khói toả hơi thu khuất cá rồng
Động ngọc phòng mây ba sáu chỗ
Biết đâu là chốn Thuỷ Tinh cung
*
*Bản dịch của Ngân Triều
Vách đứng bờ son dựng giữa dòng
Thế nước đổi thay tuỳ núi chuyển
Hình non nghiêng lại để dòng thông
Trời chiều bóng nhạt soi le nhạn
Khói toả hơi thu khuất cá rồng
Động ngọc phòng mây ba sáu chỗ
Biết đâu là chốn Thuỷ Tinh cung
*
*Bản dịch của Ngân Triều
Buồm thơ thong thả lượn Hoa Phong.
Đá đứng, sườn son, nổi giữa dòng.
Thế nước tùy theo nơi, biến chuyển.
Nghiêng mình bình núi, nước xuyên thông.
Cá rồng lẩn khuất dòng thu nhạt,
Âu diệc cùng bay với ráng hồng.(*)
Nghe nói Cõi Tiên băm sáu động,
Thủy Tinh có phải chốn nầy không?
==========
Ảnh Vịnh Hạ Long, minh họa
***
Ghi chú bổ sung sau khi đọc những lời bình của quý bạn:
Tôi diễn thơ, cân nhắc từ ngữ và đắn đo nhiều trước khi hạ bút! Chẳng hạn như chọn dịch câu sáu "Âu diệc cùng bay với ráng hồng.". Tôi đã tâm đắc câu nầy vì đã thổi được cái tứ thơ tuyệt vời của HXH. Bà muốn cô đọng hai câu thơ chữ Hán tuyệt vời cũa Vương Bột,(Vương Bột (王勃) (650–676), tự Tử An, người Long Môn, Giáng Châu (ngày nay là Hà Tân, Sơn Tây) thời nhà Đường. Vương Bột được xem là một trong "Sơ Đường tứ kiệt" (bốn nhà thơ kiệt xuất giai đoạn đầu của nhà Đường), 3 nhà thơ còn lại là: Dương Quýnh (杨炯), Lư Chiếu Lân (卢照邻) và Lạc Tân Vương (骆宾王):
Lạc hà dữ cô vụ tề phi,
Thu thủy cộng trường thiên nhất sắc.
落霞與孤鶩齊飛，
秋水共長天一色
(Ráng chiều VỚI cánh cò đơn chiếc cùng bay,
Nước mùa thu với nền trời dài một sắc).
Đằng Vương Các Tự, Vương Bột.
Quý bạn thấy OK là lòng tôi rất vui.
Xin có mấy lời tâm tình và cảm ơn với hậu ý!
Đá đứng, sườn son, nổi giữa dòng.
Thế nước tùy theo nơi, biến chuyển.
Nghiêng mình bình núi, nước xuyên thông.
Cá rồng lẩn khuất dòng thu nhạt,
Âu diệc cùng bay với ráng hồng.(*)
Nghe nói Cõi Tiên băm sáu động,
Thủy Tinh có phải chốn nầy không?
==========
Ảnh Vịnh Hạ Long, minh họa
***
Ghi chú bổ sung sau khi đọc những lời bình của quý bạn:
Tôi diễn thơ, cân nhắc từ ngữ và đắn đo nhiều trước khi hạ bút! Chẳng hạn như chọn dịch câu sáu "Âu diệc cùng bay với ráng hồng.". Tôi đã tâm đắc câu nầy vì đã thổi được cái tứ thơ tuyệt vời của HXH. Bà muốn cô đọng hai câu thơ chữ Hán tuyệt vời cũa Vương Bột,(Vương Bột (王勃) (650–676), tự Tử An, người Long Môn, Giáng Châu (ngày nay là Hà Tân, Sơn Tây) thời nhà Đường. Vương Bột được xem là một trong "Sơ Đường tứ kiệt" (bốn nhà thơ kiệt xuất giai đoạn đầu của nhà Đường), 3 nhà thơ còn lại là: Dương Quýnh (杨炯), Lư Chiếu Lân (卢照邻) và Lạc Tân Vương (骆宾王):
Lạc hà dữ cô vụ tề phi,
Thu thủy cộng trường thiên nhất sắc.
落霞與孤鶩齊飛，
秋水共長天一色
(Ráng chiều VỚI cánh cò đơn chiếc cùng bay,
Nước mùa thu với nền trời dài một sắc).
Đằng Vương Các Tự, Vương Bột.
Quý bạn thấy OK là lòng tôi rất vui.
Xin có mấy lời tâm tình và cảm ơn với hậu ý!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét