Nợ em/ Thơ Ngọc Giao trên FB/ Lời bình Ngân Triều Hậu Nghĩa

Thơ Ngocgiao Nguyen

11 Tháng 4

NỢ EM

Nợ em một lối đi riêng
Hình như ngăn cách từ tiền kiếp xưa
Nợ em giấc ngủ ban trưa
Lời ru vụn dại mà chưa thật lòng
Nợ em một ánh mắt trông
Cô đơn ngồi đợi công viên đầu đời
Nợ em một nụ hôn môi
Anh trao vội vã những lời đắng cay
Nợ em chiếc nhẫn đeo tay
Dở dang buổi lễ của ngày đính hôn
Nợ em ánh mắt dổi hờn
Trầu cau trổ muộn buồn theo tháng ngày
Nợ em ly rượu đắng cay
Của đêm hôn lễ về tay người rồi
Nợ em anh nợ cả đời
Sao anh trả hết những lời hứa suông ?

Nợ em anh nợ cả đời  Sao anh trả hết những lời hứa suông ? / Ngọc Giao Nguyễn

 Lời bình Ngân Triều

 Nợ em. Những tình cảm mà anh đã nhận mà chưa thể nào trả nổi.
Nợ tình chưa trả cho ai
Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan
Kiều-Nguyễn Du, câu 709-710

Thật vậy, nợ tình, mấy ai trả nổi, khi hoàn cảnh chưa thuận lợi; điều kiện ắt có và đủ chưa sẵn sàng. Khi ấy người trong cuộc đành phải nhìn dòng nước chảy xuôi:
Nợ tình chưa trả, tròn một món,
Sòng đời thua đến trắng hai tay
Hành phương Nam-Nguyễn Bính
Bạn NG hay nhân vật trữ tình trong bài thơ (?), cũng có cùng một tâm trạng như thế.

 .Về phương pháp cấu tứ, NG sử dụng phương pháp qui nạp, và tự sự. Anh đi từ chi tiết đến tổng thể, cho dẫu tiêu đề đã làm cho người đọc, tò mò, ngạc nhiên...Mà quả thật, những điều "nợ em", chắc là khó lòng trả nổi, như đã nói ở trên. Tôi càng ngạc nhiên hơn (điểm nầy là sự thành công của NG), mới đọc sơ qua, cứ tưởng nhân vật trữ tình (nvtt) sẽ thành với người thương (em), làm nô lệ, để trả nợ cho nàng đến cuối đời/ Đọc kỹ, thì không phải vậy. Mà là anh "nợ em", nhưng đôi ta "không có duyên" nên không có cơ hội để trả nợ đó thôi. Nợ đó...thì ám ảnh, vương vấn mãi không thôi. Hãy liệt kê số nợ tiêu biểu của nvtt với người thương:
-Nợ một lối đi riêng, ngăn cách, rào cản thành kiến cổ hủ(từ tiền kiếp xưa) như giàu><nghèo, sang><hèn, xa><gần, tình><hiếu,tuổi lứa đôi không tốt,thông gia không môn đăng hộ đối...
-Nợ lời nói thưa thớt, vụng dại, chưa có kinh nghiệm ru tình đầu đời.
-Nợ em ánh mắt trông ngóng, bồn chồn, đợi chờ anh...mà anh lại lỡ hẹn ...không đến được.
-Nợ em những lời đắng cay đã ký xuất, thay vì một nụ hôn môi (rất Tây phương! Á Đông thường hôn bằng mũi)
-Nợ em chiếc nhẫn đính hôn vì chú rể không phải là anh (dở dang)
-Lại "Nợ em ánh mắt dỗii hờn" vì không bỏ trầu cau làm hàng rào thưa, vì "trầu cau" nhà anh "trỗ muộn" hay nói cách khác là anh chưa kịp đến hỏi em:
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh kông hỏi những ngày còn không?
-Nợ em ly rượu đắng cay (RƯỢU GIAO BÔI) của đôi vợ chồng son, đêm tân hôn vì em bấy giờ "như chim vào lồng, như cá cắn câu'' (thuộc sở hữu của người khác theo luật hôn nhân,gia đình)

  Như vậy:
Nợ em anh nợ cả đời
Sao anh trả hết những lời hứa suông ?
Nhưng mà ai hứa suông nhỉ? Chắc không phải là lời hứa suông của chàng trai...Vì sao tôi có thể nói như vậy?
Hãy xem lại diễn tiến khi liệt kê "nợ em" của nvtt. Ở phần mở đầu:
Nợ em một lối đi riêng
Hình như ngăn cách từ tiền kiếp xưa
Thì chúng ta có thể đoán được tình yêu lứa đôi đã tan vỡ mất rồi. Những nợ tiếp theo là nói nhã, duyên dáng, bóng bẩy, chơi chữ, trữ tình rất hay.
Cách nói dí dỏm có phần giống như bài ca dao "Tát nước đầu đình", một chàng trai khéo nói có duyên:
Anh hăng say công việc nhà nông (tát nước) mới bỏ quên chiếc áo/ Cho anh xin lại chiếc áo sứt chỉ đường tà/ Vợ anh chưa có/Mẹ già chưa khâu/ Có thể nhờ "cô ấy" khâu hộ/ Anh sẽ trả công khâu/ Anh sẽ giúp em trong việc lấy chồng/ và anh ta cứ kể dần kể dần đến câu cuối...
-Ơ mà sao lạ lùng thế? Anh trả công khâu áo...sao mà rất hậu hỹ...toàn là sính lễ...
Hôm qua tát nước đầu đình,
Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen.
Em được thì cho anh xin,
Hay là em để làm tin trong nhà.
Áo anh sứt chỉ đường tà.
Vợ anh chưa có, mẹ già chưa khâu.
Áo anh sứt chỉ đã lâu
Mai muôn cô ấy vào khâu cho cùng.
Khâu rồi anh sẽ trả công,
Ít nữa lấy chồng anh sẽ giúp cho.
Giúp em một thúng xôi vò,
Một con lợn béo, một vò rượu tăm>
Giúp em đôi chiếu em nằm,
Đôi chăn em đắp, đôi trầm em đeo.
Giúp em quan tám tiền cheo,
Quan năm tiền cưới, lại đèo buồng cau.
Ca dao, Con trai ngỏ ý với con gái

 Bài thơ anh NG đã dệt như thế thì rất hay. Tuy nhiên, (rất vi mô) riêng câu 6 và câu 12 hình như âm điệu, nhịp nhàng, du dương, luyến láy có phần nào chưa êm tai cho lắm. Tôi thật lòng cảm thụ như vậy, mong các bạn bỏ quá cho nhé!
Tóm lai, "nợ em" như vậy rất là ấn tượng. "duyên nhau" thì triệt tiêu, hay là "đôi ta có nợ mà không có duyên" hoặc nói ngược lại. Tình ta đã không thành (chắc là nvtt cũng như tôi và chúng ta, cũng rất hối tiếc cho chuyện tình dang dở đó/ Cơ hội và thời gian giờ đã vút cánh bay xa...)
-Sao bản thân đã yêu mà không dám đấu tranh nhỉ?
Để rồi cuối đời mà "chưa chải hết sầu trên tóc bạc phơ"vì mất người yêu, như một tâm tình miên man đồng điệu là điểm sáng bài thơ:
Nợ em ly rượu đắng cay
Của đêm hôn lễ về tay người rồi
Nợ em anh nợ cả đời
Sao anh trả hết những lời hứa suông ?
Nợ em-Ngọc Giao
Thân mến,
Ngân Triều Hậu Nghĩa