Khoảng Trời Kỷ Niệm
Chuyến công tác đầu tiên 1
Vừa sắp xếp các vật dụng cần thiết vào túi xách, tôi vừa kiểm tra từng món theo
giấy kê: bàn chải răng, kem dánh răng, lược, ba bộ quần áo, dầu khuynh
diệp, mũ, mùng cá nhân, sổ tay, cuốn vần vỡ lòng và trọn kỳ 2 lương
tháng. Thế là đủ, tôi tắt đèn lên giường nằm, Hà, bạn cùng khoá ra
trường với tôi nằm đối diện chợt hỏi:
- Mi đi Long Ngãi Thuận thiệt hả?
- Ừ sao mi không đi với ta đợt này luôn cho vui.
Hà trả lời với một chút e dè:
-
Vui hả, thôi đợt sau ta tính, ngủ đi nhỏ, mai có sức mà đi. Cuối tuần
ta về thăm nhà trên Sài gòn mi có cần ta nhắn gì về nhà không?
- Thôi cám ơn mi , tuần sau ta về mà.
Tôi
im lặng với cảm giác nôn nao chờ đợi khiến tôi không ngủ ngay được, sự
háo hức vui thích vì sắp được đi một chuyến công tác xa đến vùng đất
chưa bao giờ mình biết, tôi thao thức vẽ ra trong đầu những hình ảnh
tưởng tượng , chắc là sẽ có những cánh đồng lúa xanh bát ngát, những con
lạch uốn lặng lờ êm ả, những ánh mắt to tròn của các em học sinh nhỏ
bé, những cô dì chú bác mộc mạc tràn đầy nghĩa tình qua những món quà
nhỏ như vài chiếc bánh ít, gói xôi, trái dừa...làm quà cho tôi khi nhà
có giỗ chạp. Ngay tại xứ Thủ Thừa này tôi cũng đã được sống với những
hình ảnh đẹp và tình cảm thân thương đó rồi cơ mà thế nhưng không hiểu
sao tôi vẫn tự nguyện theo phái đoàn xoá nạn mù chữ đi về xã Long Ngãi
Thuận, cảm giác hồi hộp xen lẫn chút lo âu quyện vào nhau đưa tôi vào
giấc ngủ, tôi mơ thấy mình đang chèo xuồng trên mặt sông có màu xanh
biếc, bềnh bồnh những cánh hoa súng với màu hồng phơn phớt tím đẹp như
một bức tranh.
Tôi thức giấc nhìn trời qua cửa sổ, còn tối lắm, nhìn chiếc đồng hồ
báo thức bên cạnh đang chỉ 3 giờ 25, tôi tự nhủ cũng đâu có sớm, mau
chóng ngồi dậy xếp gọn lại giường, tôi xuống nhà dưới đã thấy Hà ngồi
bên bếp lửa, nồi cơm đang sôi, tôi ngạc nhiên:
- Chèn ơi sao mi dậy sớm vậy?
Hà vừa ghế cơm, rút bớt củi vừa trả lời:
- Ừ, còn cá linh kho đó, mi ăn cơm rồi sửa soạn đi kẻo trễ.
Tôi cười:
- Sao mi đảm đang quá chẳng bù cho ta tí nào cả, ông nào nữa lấy mi là tu chín kiếp đó nhé.
Hà gắt :
- Con khỉ gió nói nhỏ nhỏ cho chị Thuỷ ngủ coi.
- Ngủ gì mà ngủ, trời sáng bét rồi.
- Ta sợ mi luôn, dậy là không cho ai ngủ nữa hà.
Dì Ba đang lui cui bên nồi bánh ít trần kịp sáng ra chợ bán cũng cười góp chuyện:
- Lát cô Nga mua mở hàng cho dì Ba nhen.
Nhỏ Hà sốt sắng:
- Đúng rồi dì Ba nhỏ đó nó ăn hàng dữ lắm.
Dì Ba cười vui:
- Cổ vui vẻ mau mắn nữa chứ.
Sau bữa ăn tôi xách túi chuẩn bị đến địa điểm tập trung đoàn công tác, chị Thuỷ dặn dò:
- Nhớ đi đâu cũng phải đi theo mấy thầy cô đừng ỷ y nhen nhỏ.
Tôi
xúc động vì sự ân cần của bạn bè, cùng ra trường về xứ Thủ này chỉ có
ba người, chị Thuỷ , Hà và tôi, tôi nhỏ tuổi nhất nên lúc nào cũng được
đối xử nuông chiều hơn, chị Thuỷ lớn nhất nên được xem như chị Hai, chị
lo toan từ việc liên hệ kiếm nhà trọ đến việc sắm sửa nồi xoong, chén
đũa cho cả ba, Hà thì đảm nhận vai trò thủ quỹ và nấu nướng vì cô nàng
rất đảm đang và khéo tay, còn tôi là vai phụ, phụ đi chợ để xách giỏ,
phụ rửa chén, phụ xách nước khi lau nhà.....từ cuộc sống tập thể nhỏ này
tôi cảm thấy mình lớn dần lên, ý thức mình đã trưởng thành để phải biết
tự lo toan cho chính mình từ những việc nhỏ bé như khâu cái khuy áo sút
chỉ, biết đi chợ, biết nấu ăn....cho đến việc lớn, tôi ý thức được đất
nước mình rộng lớn, cuộc sống có nhiều điều phong phú lắm mà hiểu biết
của tôi còn nhỏ bé như hạt cát trên đại dương mà thôi. Chỉ cách gia đình
hơn 30km mà ở nơi đây tôi thấy biết bao điều kỳ lạ, chiếc cầu dây nhún
nhẩy theo bước đi làm tôi sợ hãi ngày nào nay đã trở thành quen thuộc,
những em học sinh học mẫu giáo mà cao lớn, đen như củ súng, đến trường
quần áo tề chỉnh nhưng chân đi đất khiến tôi vừa ngạc nhiên vừa buồn
cười nay đã trở thành bình thường, bản thân tôi cũng tự thâm nhập, chọn
lọc cho mình những gì phù hợp từ cách ăn mặc đến lời nói, giọng nói của
tôi mang âm miền bắc và khi nói thì nói rất nhanh khiến buổi đầu làm các
em học sinh ngơ ngác không kịp hiểu cô giáo nói gì, các em kháo nhau:
- Cô giáo nói tiếng Liên xô bây ơi.
Còn các bậc thày cô đàn anh chị thì nói đùa với tôi:
- Muốn mọc rễ xứ này thì ráng tập nói tiếng miền nam đi nghen.
Chẳng
mấy chốc tôi đã đến bến đò,địa điểm tập trung đoàn các thầy cô giáo đi
công tác xoá nạn mù chữ vùng xa, mọi người đã có mặt đày đủ.
- Kìa cô Nga ra tới rồi kìa, đưa túi đây em gái.
Cô
Năm đỡ túi xách và một tay dìu tôi bước lên miếng ván dài nối liền bờ
với tàu, tôi ngã nghiêng cố gắng giữ thăng bằng đi trên miếng ván từng
bước, vừa giáp mí tàu tôi chui tọt vào khoang, ngồi xuống cạnh cô giáo
Liên, từng người vào theo thứ tự nhưng các thày cô đi rất nhẹ nhàng, dễ dàng. Tiếng thày Sử trưởng đoàn vang lên:
- Điểm lại quân số, đúng 5 giờ chúng ta khởi hành nhé.
Tôi
quan sát lòng tàu, lần đầu tiên tôi mới đi trên một chiếc tàu như thế
này, có một máy tàu ở phía sau liền lạc với bánh lái và máy là một hệ
thống dây sắt, chủ tàu và các phụ tàu đi qua đi lại sắp xếp hàng hoá,
tôi chỉ nhìn thấy được những cái chân đen chắc chạy tới chạy lui qua vòm
tàu phía đối diện. Cô giáo Năm vừa ngồi xuống cạnh tôi vừa hỏi:
- Em gái ăn sáng chưa?
- Dạ em ăn cơm rồi.
- Ừa mà em gái thứ mấy vậy?
- Dạ, em là thứ hai trong nhà, trên em là chị cả ạ.
- À, vậy em là cô ba Nga nhen hôn.
Cô nghiêng người nói với cô Liên
- Sáu mở túi xách lấy dùm chị chai dầu gió.
Cô xức lên mũi xong đưa chai dầu qua cho tôi
- xức dầu đi em Ba, sắp tới giờ tàu chạy rồi, cao lắm là 5 tiếng, khoảng gần 11 giờ trưa là mình tới .
Đúng
5 giờ tàu khởi hành, tiếng máy nổ xình xịch và mũi tàu từ từ lách ra
giữa sông, trong ánh sáng ban mai của buổi bình minh cảnh sắc thật tươi
mát, mặt sông loang loáng ánh bạc, cảnh vật hai bên chạy lùi dần với
những hàng dừa nước xanh xậm nối tiếp nhau tưởng chừng không bao giờ
dứt, thỉnh thoảng hiện ra một mái nhà tranh nâu nhạt, lác đác đó đây
trên nền trời trong vắt, một vài khóm cau hoặc sừng sững những búi cây
nổi bật lên không gian như bức tranh thôn dã nhưng sinh động vì đó đây
có tiếng chim hót lảnh lót gọi chào, tôi chuyển chỗ ngồi ra hẳn ngoài
mũi tàu để được với tay xuống làn nước trong veo bên mạn tàu. Cô Năm đưa
cho tôi một phần đòn bánh tét
- Ăn đi em Ba
Tôi ngại ngùng
- Dạ thôi em ăn no rồi
- Nè, đừng khách sáo, mấy chị chuẩn bị đủ hết, ai cũng có phần.
Tôi cười nhận phần bánh và nói:
- Hình như ở đây trời mau sáng hơn thành phố cô Năm hén, mới gần 6 giờ mà trời sáng giống như 8 giờ vậy đó.
- Ừa mà em gái biết bơi không vậy?
- Dạ không để lần này em về em sẽ học.
- Học bơi xuồng nữa chớ. Thày Nam xen vào, tôi cười, thày Nam tiếp
- Hồi học trong trường có học những điều này không, cô giáo thành phố chịu khó thâm nhập thực tế nhen.
- Dạ, em rất thích được học như vậy nhưng mà các thày cô phải dạy em kìa.
Mọi người cùng cười, cô Năm hóm hỉnh
-
Các thày cô thì nhiều lắm, để kiếm ông nào trẻ trẻ dạy có kết quả hơn.
À cỡ ông trưởng phòng mới về đó, trẻ tuổi, độc thân nữa.
Câu
chuyện xoay qua đề tài mới, các thày cô bàn về phương hướng hoạt động
của ngành giáo dục huyện, về cơ sở trường lớp.....tôi lại ra mạn tàu với
tay xuống giòng nước mát, cảm nhận sự mơn trớn mát rượi của làn nước
trôi qua các kẽ tay của mình, tôi thấy lòng thanh thản quá.
Lời nói
của thày Nam khiến tôi hồi tưởng lại quãng thời gian học đường của mình,
vừa tốt nghiệp trung học với số điểm cao tôi được một tổ chức tương trợ
thế giới cho lập hồ sơ chuẩn bị đi du học ở Germany, trong lúc hồ sơ
tiến hành tôi ghi danh vào học Sư Phạm Sài Gòn khoa chuyên ngành mẫu
giáo, ngày hai buổi đến trường tôi được các Thày Cô của trường giảng
giải những học thuyết giáo dục về tâm sinh lý lứa tuổi tiền học đường
này rất phong phú, những buổi thuyết trình về dinh dưỡng và giáo dục hết
sức chu đáo, những buổi kiến tập lý tưởng ở các lớp mẫu có cơ sở quy mô
về sân chơi, phòng ốc và học cụ, cô giáo và học sinh ăn mặc, phong cách
lịch sự, thỉnh thoảng các phái đoàn nước ngoài đến trường trao đổi tiếp
xúc, tôi thấy chân trời tương lai của tôi rộng mở và tươi đẹp quá, dù
mỗi ngày đạp xe bốn lần đi đi về về để học, sáng nhiều khi đạp xe với
cái bụng đói, trưa về nhiều khi nhà nấu cơm trễ chỉ kịp ăn không kịp
uống nước mà vẫn hớn hở đạp xe đến trường thật vô tư trong sáng.
Tuy
nhiên cuộc đời không bình lặng như thế, ngay sau ngày 30 tháng 4 năm
1975 tôi và tất cả các sinh viên của trường được tham gia các hoạt động
xã hội và tiếp tục vào trường để học tiếp 8 tháng các học thuyết chính
trị, sau đó tất cả chúng tôi ,những kỹ sư tâm hồn được ra trường tung
bay về khắp bốn phương trời để thực hiện ước mơ của mình, các bạn cùng
khoá người về Minh Hải, người đến Thuận An, Rạch Giá....tôi thì khăn
gói mũ áo về huyện Thủ Thừa, Long An.
Ngày đầu tiên xa gia đình tôi
hết sức hoang mang bồi hồi, khi xe đò từ ngã ba vào bến, dọc hai bên
đường các cây điệp nở rực rỡ những cánh hoa vàng, dưới con lộ đất đỏ tít
tắp trải dài là những thảm lúa xanh màu mạ non, những ngọn lúa nhỏ ngả
nghiêng gợn sóng theo chiều gió như những thảm nhung uốn lượn đã làm xao
xuyến lòng tôi, tôi ước gì mình là hoạ sĩ để thể hiện được màu sắc dung
dị đằm thắm đó.
Cũng phải mất đi gần hai tháng tôi mới vơi đi nỗi
nhớ nhà, bớt đi những đêm nằm thút thít khóc vì nhớ mẹ và các em, các cô
cậu học trò nhà quê này đã chiếm của tôi nhiều thời gian, tôi tập trung
soạn bài, làm học cụ để lên tiết dạy, ở đây phòng học chỉ có cô, trò,
phấn, bảng, bàn ghế thế là đủ không như trong lý thuyết đã học ở trường :
xích đu, cầu tuột, khăn, ca, máy phóng hình, đất sét, chì màu, giá
vẽ....ôi sao thực tế đơn sơ quá thế này!!! Tôi cố gắng xin từng mụn vải
vụn, mẫu gỗ thừa, để tạo thành những đồ chơi học tập cho những cô cậu
học trò ngọng nghịu của mình.
- Em gái mơ màng nghĩ đến ai đó. Cô Năm vừa nói vừa với tay đưa cho tôi mấy quả chuối luộc.
- Sắp đến chưa vậy cô?
- Mới 1/4 đường hà em gái, vô trong này ngồi nè em, quá trời nắng mà ra đó làm chi.
- Cô Năm ơi ,sao ở đây không nói là nắng quá trời mà lại nói là quá trời nắng vậy cô?
Mọi người cười vì câu hỏi của tôi khiến tôi bối rối vì cảm thấy sao mình ngớ ngẩn quá.
Cảnh sắc chợt thay đổi, mặt nước mở rộng hẳn ra chia nhánh như những
ngã ba đường phố, nước ở đây trong veo, những dãy dừa nước biến mất mà
thay vào đó là những rừng cây khẳng khiu cằn cỗi. Tôi thắc mắc hỏi thày
Sử
- Cây gì vậy thày?
- Cây đước, ở đây toàn là đước vì chỉ có nó mới sống nổi, vùng này là vùng trắng đó cô Ba.
Trong cảnh trời nước mênh mông và bạt ngàn đước như vậy vẫn đó đây
vẫn nổi lên vài mái nhà, có lẽ nguồn sống chính của họ là cá tôm bởi vì
tôi thấy các lưới đăng cá rải rác giăng dài theo mặt sông.
- Sắp đến rồi, các thày cô chuẩn bị nhé.
Mọi người lục tục giỏ bị, tàu từ từ ngừng lại, cả đoàn sang qua xuồng
nhỏ để vào ấp 1 xã Long Ngãi Thuận. Xuồng nhỏ và không có mui nên cái
nắng chói lói cứ thản nhiên chiếu thẳng vào đoàn người, cô Năm lại nhắc
nhở
- Đội nón đi cô Ba
- Dạ, nhưng em thấy nắng ở đây không nóng như ở trên em, chắc tại xung quanh là sông nước phải không cô Năm?
- Có lẽ, nhưng nó làm em gái đen dữ lắm đa. Cô Năm nói thêm:
- Vùng này được gọi là vùng trắng do chịu ảnh hưởng của thuốc khai quang hồi chiến tranh đó em gái.
Trong cảnh trời nước mênh mông và bạt ngàn cây đước chạy dài hai bên
bờ, thi thoảng đó đây vẫn có vài mái nhà e ấp điểm tô thêm cho bức tranh
dân dã này thêm nét sinh động, có lẽ nguồn kinh tế chính của người dân
nơi đây là cá tôm bởi tôi thấy lưới đăng cá rải rác giăng dài trên mặt
sông.
Khi đoàn đến ấp 1 thì trời đã xế chiều, tôi có cảm giác ở đây
bóng tối đến nhanh hơn, mới 5 , 6 giờ chiều mà như 8,9 giờ tối ở thành
phố. Xuồng vừa cặp bờ, các thày cô bắt đầu chương trình hoạt động rất
nhanh, trong lúc thày Sử đến gặp chính quyền ấp để thông qua thủ tục
hành chính thì các thày cô còn lại chia làm hai nhóm, tôi thuộc nhóm 2
gồm 5 người, mỗi người được nhận sách, bảng con, phấn. Trong lúc mọi
người bận rộn với những công việc nắm bắt tình hình thực tế địa phương
để có kế hoạch hoạt động cho phù hợp thì tôi không quan tâm đến những
việc đó, đối với tôi ấp có bao nhiêu tổ, địa thế ra sao, dân số bao
nhiêu.....chẳng cần thiết phải biết, tôi chỉ cần biết trong nhóm tôi có
cô Năm, cứ đi theo cô Năm là yên tâm.
Ngay tối hôm đó cả nhóm bắt
đầu chương trình, chúng tôi được bác Ba một người dân địa phương cho
mượn nhà để làm địa điểm mở lớp học, thày Sử lúc chiều đã nhờ chính
quyền thông báo và huy động học trò nên đến tối chúng tôi chỉ việc chuẩn
bị bàn ghế và chờ đón học trò đến thay vì phải mất thêm thời gian đi
vận động. Học trò đến lớp bằng xuồng, từng chiếc xuồng cặp bờ và học trò
là những người dân có tuổi đời 40, 50 thậm chí cả 60, đến lớp học mà
miệng nhai trầu bỏm bẻm và thay vì cầm tập vở thì mỗi người xách theo
một cây đèn dầu nhỏ tí, trong bóng tối chập choạng những đốm đèn chao
động theo nhịp bước của các học viên cùng những tiếng í ới gọi chào
trong bầu không khí hào hứng làm tôi chợt nghĩ đến những đốm sáng của
các bé thiếu nhi rước đèn trong ngày hội trung thu.
|
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét