Đi tìm Hoàng Sa trong... tu viện cổ Ý
Ðến
Hôm nay vào lúc 1:31 AM
On Monday, January 27, 2014 8:13 AM,
Sent from my iPad
Date: January 27, 2014, 7:59:05 AM PST
Subject: FW: Đi tìm Hoàng Sa trong... tu viện cổ Ý
TTCT
- Lắng nghe câu chuyện của anh - người đã lặng lẽ đi tìm cuốn sách cổ
nói về chủ quyền của Việt Nam trong một tu viện cổ ở miền bắc nước Ý, có
cảm giác như đang dõi
theo những thước phim quay một hành trình trĩu nặng dấu yêu với dấu vết
chủ quyền Tổ quốc.
|
|
|
Tu viện
Santa Maria al Monte, thuộc thành phố Torino, miền bắc nước Ý - nơi đang
lưu giữ cuốn sách quý với những dòng chữ xác nhận Hoàng Sa thuộc vương
quốc An Nam - Ảnh:
webshots.com
|
Một
ngày thật tình cờ, một người bạn cũ đang sống ở Ý email cho tôi biết:
“Nước Ý hiện có rất nhiều tài liệu lịch sử, địa lý ghi chép về vương
quốc An Nam (toàn bộ nước
Việt Nam) hay Cochinchina (tức Đàng Trong) ở thế kỷ 19. Chắc khỏi phải
nói thì mọi người cũng đều biết vấn đề quần đảo Hoàng Sa hiện tại quan
trọng như thế nào.
Những
tài liệu này ghi nhận quần đảo Hoàng Sa (Paracel hay Pracel hay Parcel
trong cách gọi của các nước phương Tây) thuộc về An Nam hay
Cochinchina”.
Kèm theo lá thư là đường dẫn của ít nhất năm cuốn sách cổ của Ý đã được số hóa trên website của Google (http://books.google.com/books).
Nhưng câu chuyện tìm kiếm dấu vết Hoàng Sa không dừng lại ở những trang sách đã được số hóa này.
Từ
Ý, người bạn cũ đã gửi cho tôi bản chụp những trang sách quý giá có
bằng chứng Hoàng Sa ấy. Kèm theo là câu chuyện về hành trình tìm kiếm
cuốn sách.
“Đi tìm dấu vết”
|
Tác giả câu chuyện này là ông Trần Doãn Trang, sinh viên du học trước 1975, hiện là kỹ sư của Hãng Fiat ở Torino (Ý).
Khi
tìm được trên Google bản sao những cuốn sách cổ xưa ở Ý nói về chủ
quyền quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam, ông Trang quyết đi tìm
bằng chứng thực tế. Những trang sách này được ông chụp lại từ cuốn sách
tìm thấy ở tu
viện Santa Maria al Monte, nằm trên ngọn đồi Monte dei Cappuccini, bên
cạnh dòng sông Po, thuộc thành phố Torino, miền bắc nước Ý.
Đây
chỉ là câu chuyện nhỏ về một nỗi niềm lớn, đọc để biết thêm rằng cho dù
ở phương trời nào, Hoàng Sa vẫn là nỗi thao thức khôn nguôi trong tim
người Việt...
|
Hôm
thứ sáu, một ngày đầu xuân, không gian đẹp tuyệt vời. Con đường đất đá
dẫn lên đến đỉnh một ngọn núi cao. Thỉnh thoảng tôi dừng lại, đứng yên,
hạ chiếc balô, tập trung
để những giác quan hoạt động với hiệu quả tối ưu trong lúc hơi thở điều
hòa lại. Một lúc, tôi bước đi tiếp... cứ thế tôi đi rồi dừng lại, và
đi... Cuối cùng, chả biết là đã bao lâu, tôi đến.
Một
ngôi nhà thờ nhỏ bé, gọn gàng, đơn giản, tròn trịa, tường quét vôi
trắng đã ố... một cánh cửa gỗ to nặng nề nâu sẫm đóng chặt. Tầng trên
một tháp tám cạnh, trên đỉnh
tháp là một cây thánh giá bằng gỗ đen. Bên cạnh nhà thờ là tháp chuông,
không cao lắm, đáy vuông, vút lên cao nhỏ dần. Bên cạnh tháp chuông là
một bức tường chạy dài. Bức tường của tu viện dòng Francescano (dòng
thánh Phanxicô).
Xung
quanh không một bóng người. Tôi bước đến gần cánh cửa gỗ tu viện, cầm
chiếc vòng sắt đường kính khoảng một gang tay, được gắn bản lề ngang đầu
giữa tấm cửa gỗ, nâng
lên cao rồi thả xuống cho nó gõ vào miếng sắt bên dưới. Một âm thanh
đùng đục bật lên, phá tan sự yên tĩnh. Tôi đứng yên, lắng tai, chờ nghe
những bước chân bên kia cánh cửa nặng nề. Một lúc, không một bước chân
nào. Lòng chợt phân vân.
Tôi
lại cầm chiếc vòng sắt nâng cao hết cỡ rồi buông tay thả xuống, nó xoay
quanh bản lề đúng 180°, đập mạnh vào miếng sắt. Một âm thanh “keng”
vang to... và lại lắng tai
chờ và hi vọng. Một lúc vẫn không nghe được một tiếng động nào ngoài
nhịp tim đang tăng dần trong lồng ngực. Tôi ngơ ngác đi vài bước ngắn,
ngó dáo dác, tìm một điểm nào đó trong không gian để bám vào... Rồi một
âm thanh khô vang lên sau lưng, tôi giật mình
xoay lại, cánh cửa gỗ đã được mở hé.
Một
thanh niên mặc áo choàng dài màu nâu sậm của người tu hành dòng
Francescano, thắt lưng bằng một sợi dây thừng, chân đi dép đen hiện ra
trên ngưỡng cửa. Tôi đến gần
chào. Vị tu sĩ trẻ tóc đen ngắn nhìn tôi chào lại.
Tôi
đang đi tìm một dấu vết xưa cổ! Tôi giải thích cho vị tu sĩ biết ý định
của mình. Tu sĩ gật gù, đứng dạt qua một bên để cho tôi lách người vào.
Trước mặt tôi là một
cái sân rộng vuông vắn, mỗi cạnh là một hành lang thiết kế với mái hiên
chòm hình vòng cung dựa trên những cột đá. Rất đơn giản và hài hòa kích
thước. Qua một khung cửa đá, tôi bước vào một hành lang dài hẹp và thấp
tối, vì ánh sáng từ bên ngoài chỉ có thể
xuyên qua một khung cửa sổ bé tí ở cuối hành lang.
Khoảng
giữa hành lang, vị tu sĩ trẻ mở một cánh cửa gỗ, bước vào một hành lang
khác hẹp hơn, tối hơn, vì ánh sáng không chiếu thẳng mà đến từ những ô
cửa sổ bé khác. Cuối
cùng vị tu sĩ dừng lại ở một hành lang rộng, tiền sảnh của thư viện.
Một loại hành lang rộng nối liền nhiều ngăn của thư viện chạy dài. Vài
chục ngàn quyển sách kiểu dáng cổ xưa được sắp ngay ngắn trên những kệ
sách dọc theo những bức tường đá lồi lõm.
|
|
|
Trang đầu cuốn sách Compendio di Geografia (trái) in năm 1850 và phần viết về chủ quyền của Việt Nam trong cuốn sách cổ - Ảnh: Trần Doãn Trang chụp lại
|
Tu
sĩ chỉ tay cho tôi ngồi vào một chiếc bàn gỗ nâu đen bóng loáng bên
cạnh một khung cửa sổ rồi biến mất sau bức tường đá. Tôi nhìn qua khung
cửa sổ và sững sờ. Một khoảng
sườn núi xanh đổ dài xuống tận thung lũng của dòng sông Po đang quanh
co long lanh dưới những tia nắng. Tôi hít một hơi dài đầy lồng ngực, rồi
nín thở cố giữ cho tư duy không lung lay và tâm điểm đôi mắt không rung
rinh, để cho phong cảnh tuyệt vời đó không
bị nhòe và in rõ nét trong tâm trí mình.
|
Cả trang sách là những ghi chép tỉ mỉ
của Adriano Balbi - nhà địa lý lừng danh người Ý về vương quốc An Nam.
Trong đó chỉ rõ biên giới với các quốc gia Trung Quốc, Xiêm La (Siam);
những dòng sông chính như sông Mekong, sông Saung
hay là sông Đồng Nai; tổng số dân và mật độ dân trung bình 57 người
trên một dặm vuông...
Phần cuối ghi rõ “Thuộc về đế chế này
còn có quần đảo Hoàng Sa (Paracels), quần đảo Hải Tặc (Pirate - quần đảo
Hà Tiên) và quần đảo Côn Sơn (Pulo Condor hay Côn Đảo)”.
|
Có
tiếng dép trên nền đá. Tôi quay đầu lại. Vị tu sĩ trẻ đứng đấy, trên
tay là một cuốn sách dày cộp, bìa cứng màu đen. Tôi mỉm cười cảm ơn, giơ
cả hai tay đón lấy cuốn
sách, đặt ngay ngắn trên bàn trước mặt rồi yên lặng ngồi nhìn.
Tôi cố dằn sự hồi hộp.
Tôi
chậm rãi lật từng trang cuốn sách Compendio di Geografia (địa lý thế
giới) của nhà nghiên cứu địa lý lừng danh Adriano Balbi, được xuất bản
gần 200 năm về trước, trên
khắp nước Ý chỉ còn lại vài cuốn mà nhờ bạn bè, tôi tìm ra tung tích
của một cuốn trong tu viện dòng Francescano này... Những trang giấy
trắng đã ngả sang màu ngà.
Nhìn
những hàng chữ đen đã phai màu, tôi mở bung những bản đồ kèm theo để
ngắm hình dáng những quốc gia của thế giới 200 năm về trước... cứ thế
lật từng trang, cho đến
trang 437: Vương quốc An Nam. Một trang rưỡi thôi, trên hơn 600 trang
của cuốn sách, nhắc đến vương quốc An Nam, trong đó có đúng mười hàng
chữ về chủ quyền đất đai được in thật trang trọng, thật đậm, không có
cách gì xóa được. Ở nửa hàng gần cuối đoạn, cái
dấu vết nhỏ bé mà tôi đang đi tìm hiện rõ mồn một: Quần đảo Hoàng Sa
thuộc về vương quốc An Nam.
LÊ ĐỨC DỤC
Còn nhiều sách cổ khẳng định Hoàng Sa của Việt Nam
29/05/2010 07:17 (GMT + 7)
TuoiTreCuoiTuan
- Sau bài “Đi tìm Hoàng Sa trong tu viện cổ Ý” (TTCT số 19, ngày
16-5-2010), một bạn đọc ở Milan - ông Nam Tuân - đã
cung cấp thêm những thông tin khác khẳng định Hoàng Sa là của Việt Nam
đang lưu trữ ở Ý và nhiều nước khác, được viết từ đầu thế kỷ 19. TTCT
trích đăng bài viết.
Những
điều thú vị về những cuốn sách của Adriano Balbi với Hoàng Sa vẫn chưa
dừng lại. Kiến thức địa lý của Adriano Balbi quá nổi tiếng
và không ít cuốn sách của ông được in bằng các ngôn ngữ khác vào thời
đó.
Cuốn
Abrégé de géographie (tập 2) của Adriano Balbi xuất bản bằng tiếng Pháp
tại Paris năm 1838, trang 768 nói đến vương quốc Cochinchine
(Drang-trong hay Nam Annam) có các địa danh chính là Huế, Nha Trang,
Phú Yên, Quy Nhơn, Hội An (Faifo), Đà Nẵng (Touron hay Hansan) và quần
đảo Hoàng Sa (Paracels). Quyển này được lưu trữ tại một thư viện Mỹ
(Library of the American Bible Society). Cuốn A.Balbi's
Allgemeine Erdbeschreibung, oder: Hausbuch des geographischen Wissens
xuất bản bằng tiếng Đức năm 1842 cũng dành nhiều dòng nói về Hoàng Sa.
Quyển này được lưu trữ tại Thư viện Astor, New York (Mỹ).
Ngoài
ra, có ít nhất năm cuốn sách cổ tiếng Ý nói về Hoàng Sa của Việt Nam
đang được lưu trữ rải rác ở Ý và nhiều nước khác. Trong
cuốn La cosmografia istorica, astronomica e fisica tập 6 của Biagio
Soria in tại Napoli năm 1828, phần 4 nói về đế chế An Nam (trang
128-131) có câu cuối cùng ghi rằng: “Thuộc về đế chế này là quần đảo
Hoàng Sa (Paracels) bao gồm các đảo và đá ngầm ở phía
đông bờ biển nước này”. Cuốn này hiện được lưu trữ tại Thư viện ĐH
California (Mỹ).
Cuốn
Geografia Fisica e Politica của Luigi Galanti (tập 3) bản in lần thứ 5
tại Napoli năm 1834 đang được lưu trữ tại Thư viện Biblioteca
Walter Bigiavi dell'Università degli studi di Bologna ở Bologna và Thư
viện Biblioteca S. Antonio Dottore ở Padova.
Trang
197 và 198 có đoạn: “Cuối cùng, chúng tôi phải nói tới một mê cung các
hòn đảo nằm ở phía đông của Đàng Trong (Cochincina) có
tên gọi là Hoàng Sa (Parcel hay Percels) bao gồm các đảo đá nhỏ và vùng
nước nông... Chúng thuộc quyền cai trị của vương quốc An Nam, cũng như
quần đảo Pirati ở phía đông của Đàng Ngoài (Tonchino)”.
Cuốn
sách tiếng Ý Nuovo compendio di Geografia của Balbi và một số tác giả
khác in tại Milano năm 1865 cũng có đoạn viết: “Thuộc về
đế chế này còn có quần đảo Hoàng Sa (Paracels), quần đảo Pirati và quần
đảo Côn Sơn (Pulo Condor)” ở trang 642 và 643. Đây không phải là cuốn
sách mà ông Trần Doãn Trang tìm thấy ở tu viện Torino. Bản in năm 1847
của cuốn này (in tại Torino, tức Turin) đang
được lưu trữ tại Thư viện Biblioteca dell'Archivio generale della
Regione del Veneto ở Venezia (tức Venice), quê hương của Adriano Balbi.
Cuốn
bách khoa địa lý hiện đại Geografia moderna universale, tập 3 (viết về
Ấn Độ, Trung Quốc và Đông Dương) của G. R. Pagnozzi xuất
bản tại Firenze (tức Florence) năm 1823 dành rất nhiều trang (182-212)
viết về vương quốc Annam. Phần mô tả về các hòn đảo của Annam (Isole
dell'Annam) ở trang 207, 208 nói đến các đảo Pulo Condor (Côn Đảo),
Bientson (trước kia là đảo Biện Sơn hay đảo Nghi
Sơn, ngày nay tỉnh Thanh Hóa đã làm một con đường nối liền đảo với đất
liền và trở thành bán đảo Nghi Sơn), Pracel (Hoàng Sa), Callao (Cù Lao
Chàm). Cuốn này được lưu trữ tại Thư viện Astor (New York) và các thư
viện ở Firenze, Livorno, Roma.
Một
cuốn khác cũng bằng tiếng Ý là Del vario grado d'importanza degli stati
odierni của Cristoforo Negri, xuất bản tại Milano năm 1841,
trang 421 ghi rõ: “...Đảo Hòn Hải (phương Tây gọi là Pulo Sapata, nằm ở
phía đông nam đảo Phú Quý, có điểm A6 trong tuyên bố đường cơ sở của
Việt Nam) nằm cách bờ biển Đàng Trong 100 hải lý. Nước này năm 1816 đã
chiếm hữu quần đảo Hoàng Sa (Paracelso), nhóm
các đảo đá nguy hiểm nằm xa bờ trên biển Đông mà thuyền trưởng Ross
người Anh đã tiến hành khảo sát...”.
Thật
ra đây là một ghi nhận sự kiện vua Gia Long ra long trọng cắm cờ, đặt
bia, bắn đại bác để thông báo sự chiếm hữu chính thức, xét
theo tiêu chí phương Tây. Con tàu Amphitrite khi qua vùng biển này năm
1701 (theo luận án của tiến sĩ Nguyễn Nhã) chẳng phải đã ghi nhật ký
rằng Paracels là quần đảo của vương quốc An Nam hay sao, đâu phải đến
năm 1816 Việt Nam mới sở hữu nó!
Trong
cuốn Storia delle Indie Orientali (tập 1 viết về Đông Ấn) của Felice
Ripamonti in tại Milano năm 1825, đang được lưu trữ tại
Thư viện Đại học Michigan, Mỹ (theo Google), phần “Libro XXII” từ trang
124-143 dành riêng để viết về Đàng Trong (Cochincina).
Trang
127 viết: “...Thuyền trưởng các tàu buôn phải thường xuyên qua lại vùng
này thích cập cảng Hội An hơn, cảng này không xa thủ
đô Huế. Những người đi biển ở ba cảng này (tức cảng Huế, Hội An và Đà
Nẵng) là những người lão luyện nhất của quốc gia này và hằng năm có
chuyến đi biển đến chuỗi đảo và bãi đá nhỏ có tên là Hoàng Sa (Paracel)
nằm cách bờ biển Đàng Trong khoảng 20-30 dặm...”.
Đó có phải là những đội hùng binh Hoàng Sa, Thanh Châu ra đảo thuở nào
để giữ gìn mảnh đất đã được cha ông nhọc công khai phá?
NAM TUÂN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét