Thứ Sáu, 16 tháng 4, 2021

Nỗi nhớ/ Thơ Hải Vân/ Lời bình Ngân Triều

 Mời quý bạn xem một mối tình đẹp và...

Tóc mai sợi vắn, sợi dài...

***
Nỗi nhớ
Thơ Hải Vân
Lúc hành quân dừng bên bờ suối vắng,
Dải nước trong hay tóc phủ vai gầy?
Hương núi rừng hay hương tóc ai bay?
Bao kỷ niệm, bao ngọt ngào, sâu lắng!
*
Nhớ làm sao những buổi chiều nhạt nắng,
Đi bên em bước nhẹ tựa hơi sương.
Gió len lén hôn má đỏ môi hường,
Tà áo mỏng vấn vương theo nhịp bước.
Ta nhớ lắm đêm trăng mờ hẹn ước,
Đếm sao trời hay đếm nhịp tim em?!
Muốn nói tiếng yêu nhưng lại im lìm,
*
Để tiếc nuối đuổi theo ta da diết!
Để giờ đây hai phương trời cách biệt
Nỗi nhớ còn tràn ngập trái tim ta.
Hải Vân
Lôøi bình [Lời bình]
Ngaân Trieàu [Ngân Triều]
Quý bạn thân mến,
Người cầm bút, phần lớn là viết về mình…để Ce que l’on conçoit bien, s’énonce clairement. có nghĩa là Điều gì thấu hiểu…thông đạt rõ ràng. Hiểu về hoàn cảnh của mình thì diễn đạt phân minh. Nhưng nhiều khi…không phải vậy. Người cầm bút khi hạ bút, không chỉ viết về mình…mà còn hư cấu, phi ngã, nhiều khi nhập vai một cách tài tình bằng “đa nhân cách” nữa.
Có thể tâm trạng nỗi nhớ ở đây, không phải là của tác giả… mà Chị Hải Vân viết thay cho nỗi lòng một người lính đang đóng quân (hay hành quân ở biên khu).
Lúc hành quân dừng bên bờ suối vắng,
Dải nước trong hay tóc phủ vai gầy?
Hương núi rừng hay hương tóc ai bay?
Bao kỷ niệm, bao ngọt ngào, sâu lắng!
Người ấy, khi hành quân, dừng chân bên bờ suối vắng, hoang vu, ít người lui tới, chợt nhìn thấy dải nước trong của dòng suối, lổ đổ, lồng bóng những cây rừng, chợt liên tưởng đến suối tóc mượt mà, hoa cài trên tóc; mùi hương của cỏ dại hoa ngàn, hương núi rừng thoang thoảng như hương tóc của người thương phảng phất, trong mỗi lần hò hẹn bên nhau.
Thế rồi, biết bao kỷ niệm, biết bao lần bên nhau, thỏa lòng, hạnh phúc, bao ngọt ngào, sâu lắng, miên man ùa về trong tâm tưởng.
Chị Hải Vân đã khéo léo kết hợp hai biện pháp tu từ song song: hoán dụ với so sánh (chi tiết- tổng thể: tóc phủ vai gầy với hương tóc ai bay, để chỉ hình bóng người yêu dấu xa xôi, để trên cái nền nhung nhớ đó, nhân vật trữ tình hồi tưởng đến những kỷ niệm thi vị, ngọt ngào, với biết bao là say đắm, đam mê.
Những chi tiết ấy chợt hiện về trong nỗi nhớ mênh mông như một mạch nước tuôn trào triền miên bất tận.
Tiếp theo là nỗi nhớ thiết tha và tiếng lòng:
Nhớ làm sao những buổi chiều nhạt nắng,
Đi bên em bước nhẹ tựa hơi sương.
Gió len lén hôn má đỏ môi hường,
Tà áo mỏng vấn vương theo nhịp bước.
Ta nhớ lắm đêm trăng mờ hẹn ước,
Đếm sao trời hay đếm nhịp tim em?!
Muốn nói tiếng yêu nhưng lại im lìm,
Nỗi nhớ thiết tha là bức tranh thời gian, không gian, tính cách nhân vật trữ tình, và nhất là người trai chinh chiến muốn tỏ lòng cùng người thương nhưng nghẹn lời.
Thời gian và không gian được tô điểm trong một khung trời khả ái. Tất cả như đồng tình như ngưng đọng trong tâm hồn đôi lứa đang yêu. Đó là những buổi chiều nhạt nắng, nắng dìu dịu, thướt tha của một buổi chiều ru tình vào mộng; Còn hạnh phúc nào hơn được đi bên em; bước đi của em rất nhẹ nhàng, nhẹ tựa hơi sương trong đắm đuối hoang mang.
Có cơn gió nào len lén hôn lên đôi má đỏ môi hường, làm vạt áo mỏng tung bay như vương vấn theo mỗi bước đi. Không biết có phải anh là gió hay gió đồng cảm với anh để thể hiện những ước mơ thầm kín đó? Vấn vương là mắc phải sự việc gì. Ở đây, tà áo mỏng như đôi cánh tiên dường như phất phơ, vướng víu theo nhịp bước, bước đi của em nhẹ nhàng như sương khói, yểu điệu thục nữ để anh nhìn như bóng dáng tiên nga.
Đến đây, nguồn liên tưởng chợt bùng lên cao vút. Ta, người chiến sĩ; nhớ lắm là nhớ rất nhiều; đêm trăng mờ hẹn ước, là không gian trữ tình hò hẹn, cuộc chiến chưa đến hồi quyết liệt. Trong khung cảnh ấy, bầu trời đêm giăng đầy ánh sao. Trên trời, những vì sao nhiều vô kể và bên anh, anh chợt nghe tiếng đập liên hồi của nhịp tim em, tiếng nhịp tim thổn thức, dồn dập giai điệu yêu thương; phải chăng nhịp tim em, là tiếng lòng, tấm chân tình yêu thương mênh mông của em dành riêng cho anh. Tình em yêu anh như bầu trời sao. Vô số ngôi sao ngời trong mắt! Vô cùng tiếng lòng thổn thức trong tim. Và phải chăng trên trời có bao nhiêu vì sao sáng thì tình yêu đôi ta còn nhiều hơn thế nữa, đúng không?
Nhưng sao quá ngại ngùng? Trong buổi hẹn hò ấy, chàng trai không dám ngỏ lời… cũng không hề lợi dụng cơ hội... Có lẽ do hoàn cảnh đặc biệt của mình,
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi
Lương Châu từ Vương Hàn khoảng trước sau năm 713.
醉臥沙場君莫笑，
古來征戰幾人回.
涼州詞-王翰
nghĩa là:
Sa trường say ngủ, ai cười?
Từ xưa chinh chiến mấy người về đâu!
Trần Trọng San dịch
Hoặc:
Lấy chồng thời chiến chinh
Mấy người đi trở lại?
Lỡ khi mình không về,
Thì thương người vợ chờ,
Bé bỏng chiều quê…
Hữu Loan-Màu tím hoa Sim.
Thân đã hiến cho đời gió bụi, [46] có lẽ, chàng không dám ngỏ lời, hẹn ước; như vậy cũng phải, vì “chiến tranh, đâu phải chuyện …trò đùa”.
Cuối cùng, cuộc tình ấy chỉ còn là tiếc nuối, cách biệt và nỗi nhớ:
Để tiếc nuối đuổi theo ta da diết!
Để giờ đây hai phương trời cách biệt
Nỗi nhớ còn tràn ngập trái tim ta.
Tiếc là còn thương, còn mến, còn muốn giữ mãi; nuối là còn mong mỏi gặp lại. Như vậy là cuộc tình đã không thành; hai phương trời cách biệt là hai người hai nơi, xa cách nghìn trùng; để tâm hồn chàng trai luôn tràn ngập nỗi nhớ trong trái tim mình,
Bài thơ 8 chữ nhịp nhàng, gieo vần liên tiếp, gợi tả, nhịp thơ đa phần là 3/3/2. Có 3 câu đổi nhịp để cách điệu, dồn sắc thái biểu cảm, đậm đà cảm xúc, điểm nhãn cho thơ…Muốn Đếm sao trời/ hay đếm/nhịp tim em (3/2/3);
Muốn nói tiếng yêu/ nhưng lại im lìm (4/4);
Và câu kết:
Nỗi nhớ còn/ tràn ngập /trái tim ta (3/2/3)… cũng như các câu hỏi tu từ, câu cảm thán… xao lòng.
Xin cảm ơn Chị Hải Vân…đã chia sẻ, “thay lời muốn nói” cho những ai, ấp ủ những mối tình chân chính, đôi lứa xứng đôi mà chưa thể hứa ước hẹn thề với người thương, để ấp ủ màu thời gian không xanh; [47] hương thời gian không nồng mà thời gian chỉ toàn màu tím ngát; thuở trời đất nổi cơn gió bụi [48] điêu tàn trên quê hương; để sầu giăng hai phương trời cách biệt; để mãi mãi tiếc nuối cho một mối tình thiên thu; để nỗi nhớ tình lỡ, trăm năm còn xao xuyến trong tim. [49]
***
Ghi chú:
[46] Thân đã hiến cho đời gió bụi,
Đâu còn lưu luyến chút duyên tơ.
Giây phút chạnh lòng, Thế Lữ
[47] Màu thời gian không xanh,
Màu thời gian tím ngát.
Hương thời gian không nồng
Hương thời gian thanh thanh
Màu thời gian, Đoàn Phú Tứ
[48] Câu đầu của Chinh Phụ ngâm khúc, chỉ chiến tranh.
[49]Diễn văn xuôi 3 câu kết của thơ Hải Vân:
Để tiếc nuối đuổi theo ta da diết!
Để giờ đây hai phương trời cách biệt
Nỗi nhớ còn tràn ngập trái tim ta
***
Ảnh 1: Ta nhớ lắm đêm trăng mờ hẹn ước,
Đếm sao trời hay đếm nhịp tim em?!
Ảnh 2: Dải nước trong hay tóc phủ vai gầy?
Hương núi rừng hay hương tóc ai bay?

***
Xuân Lộc, Hoi Dinh và 28 người khác
16 bình luận
2 lượt chia sẻ
Thích
Bình luận
Chia sẻ

16 bình luận

Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)