Ngày Xuân uống rượu/ Thơ Phạm Thái/ Ngân Triều chú giải

[14] Ngày Xuân uống rượu.

Hơi Xuân hây hẩy động rèm dương^[1],

Thổi gợn lăn tăn nước rượu vàng.

Rạng rỡ tiên hoa^[2] khoe tử sắc^[3],

Nồng nàn thánh tửu tỏa mê hương^[4].

Đầu xanh trước gió lao đao[5] chuyển,

Tóc bạc sau mày lỏa tỏa[6] vương.

Có rượu, có thơ, Xuân có mãi,

Trăm năm ba vạn sáu thiều quang^[7].
Phạm Thái (1777-1814)

*
Bản Hán Nôm Ngân Triều soạn:

𣈜春𠶖溜

唏春希海動帘陽,

𠺙湎漣㳯渃溜黄.

𠓁焒仙花恗茈色,

濃難聖酒鎖醚香.

頭𩇛畧𩙍撈忉轉,

𩯀白𢖕𣭒蠡鎖𥿁.

固溜, 固詩, 春固買,

𤾓𢆥𠀧萬𦒹韶光.

*
Diễn ý bài thơ

Hương mùa Xuân theo gió nhẹ, lay động bức rèm che nắng,

Làm gợn sóng lăn tăn trên nước rượu màu vàng trong chun rượu. (E là rượu Cúc)

Tươi sáng, hoa tiên đẹp tuyệt vời, như tiên, khoe sắc tía,

Đậm đà, rượu thánh tỏa mùi ngất ngây.

Đầu xanh trước gió, cử động cách nhọc mệt,

Tóc rối đã bạc sau mày phất phơ.

Ta có rượu, có thơ thì mãi có mùa Xuân,

Vậy là đời người ngày nào cũng là ngày của mùa Xuân.

*

Ngân Triều cảm đề

Hương Xuân khe khẽ lay rèm nắng,

Gợn sóng lăn tăn cốc rượu vàng.

Ngoạn mục hoa tiên khoe sắc tím,

Đậm đà rượu thánh ngất ngây hương.

Đầu xanh trước gió nghe choang choáng,

Tóc bạc rối dài phơ phất vương.

Có rượu, có thơ Xuân cực khoái,

Ngày nào đời cũng ánh Thiều quang.

---

[1] Rèm dương: Rèm có bóng mặt trời chiếu vào nhà.

[2] Tiên hoa: hoa đẹp như hoa cõi tiên.

[3] Tử sắc: sắc tía.

[4] Mê hương: mùi hương ngất ngây, mê say.

[5] Lao đao: nhọc mệt, choáng váng.

[6] Lỏa tỏa: lôi thôi, lòng thòng.

[7] Thiều quang: ánh sang của sao Thiều, là sao chiếu sang trọn mùa Xuân ba tháng.
Ngày Xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chin chục, đã ngoài sáu mươi.
ĐTTT, Nguyễn Du