Thứ Tư, 31 tháng 12, 2014

Tìm hiểu, lịch sử lịch Tây (Dương lich).../Trần Lâm Phát chuyển





Dương lịch - Gregorian Calendar

Nguyễn Tài Ngọc
 
Tưởng tượng trăm năm trước, khi Việt Nam chưa dùng dương lịch, thay vì ngày tháng hẳn hòi thì mình phải nhớ sinh nhật của cô đào nhí hay vợ yêu là nàng sinh vào giờ Mão ngày Mậu Tý, năm Ất Tỵ.  Bảo đảm vì hệ thống âm lịch quá phức tạp không thể nào nhớ nổi, sẽ có năm vài ông quên không mua quà sinh nhật và chắc chắn là nàng sẽ nổi giận áp dụng hình phạt tối đa tru di tam tộc.

Một năm cũ vừa mới trôi qua. Hôm nay là 1-tháng 1 của năm mới 2015. Đây là vài dữ kiện liên quan đến  dương lịch chúng ta đang dùng hiện thời:

1. Dương lịch tiếng Anh là Gregorian calendar, nghĩa làLịch của ông Gregory. Gregory là tên của Đức Giáo Hoàng thứ 13. Sở dĩ dương lịch đặt theo tên ông ta là vì vào năm 1582 ông là người phổ biến dương lịch dùng hiện thời trên thế giới.

2. Đức Giáo Hoàng  Gregory không phát minh ra dương lịch mà chỉ hoàn hảo lịch của Hoàng Đế Caesar, Julian calendar -  lịch của Julius (Julius là tên của Hoàng Đế Julius Caesar). Julian calendar đã dùng rất lâu, mãi từ năm 45 trước Thiên Chúa Giáng Sinh. 

3. Lịch của Caesar tính trái đất quay một vòng chung quanh mặt trời mất 365 ngày 6 giờ (365.25 ngày). Thời gian đúng thật sự ít hơn 11 phút: 365 ngày 5 giờ 49 phút (365.2424 ngày). Vì lý do này mà từ năm 45 trước Thiên Chúa Giáng Sinh đến năm 1582 khi Đức Giáo Hoàng Gregory cải tiến dương lịch, lịch của Caesar đã sai thêm 10 ngày.

4. Các nhà thiên văn và khoa học gia trước năm 1582 đã biết lịch của Caesar chạy sai (cứ 128 năm thì dư ra một ngày), nhưng chỉ có Đức Giáo Hoàng Gregory muốn sửa đổi lịch cho đúng ngày vì ngày lễ Phục Sinh của Công Giáo vào thời bấy giờ đã sai đi 10 ngày sang mùa khác. Vì thế, Gregory quyết định dùng lịch mới, bỏ đi 10 ngày để cộng đồng Công Giáo kỷ niệm lễ Phục Sinh đúng ngày. 

5. Tuy là dương lịch đặt theo tên của Đức Giáo Hoàng Gregory, Gregorian calendar, người tính toán lịch này là một người Ý đa tài vừa là bác sĩ, vừa là nhà thiên văn, vừa là triết học gia tên là  Luigi Lilio. 

6. Các nước quốc giáo là Công Giáo như Ý, Ba-Lan, Bồ-Đào-Nha, Tây-Ban-Nha.., áp dụng ngay dương lịch mới vào năm 1582 hay ngay sau đó. Nhưng  một số cộng đồng Tin Lành từ khi Mục Sư Martin Luther hô hào Vatican sửa đổi, quyết định tách rời khỏi Công Giáo, không tin cậy vào Gregory, nghĩ rằng Đức Giáo Hoàng đổi lịch chỉ để làm cho con chiên hoang mang không biết ngày nào đúng để thờ phượng lễ Phục Sinh (Easter). Người Anh cũng nghĩ rằng sự tính toán của họ giỏi hơn nước khác nên phần lớn khối Âu Châu  không dùng dương lịch cho đến thập niên 1700.

7. Nhật Bản bắt đầu dùng dương lịch vào năm 1873. Trung Hoa dùng vào năm 1949.

8. Chữ calendar  từ chữ La-Tinh "Kalendae", nghĩa là ngày đầu tiên trong tháng.

9. Tuy rằng September, October, November, December là Tháng 9, 10, 11, 12, nhưng chữ September từ chữ La-Tinh"septem" có nghĩa là 7, October từ chữ "octo" có nghĩa là 8, November từ chữ "novem" có nghĩa là 9, và Decembertừ chữ "decem" có nghĩa là 10. Lý do là vì trước Julian calendar người ta dùng Roman Calendar, một năm chỉ có 10 tháng.

10. Chúa Nhật là ngày nghỉ: Vào năm 321, để thỏa mãn cho cả Thiên Chúa Giáo kỷ niệm ngày Chúa Jesus sống lại và những người tin vào đạo giáo khác như Thần Mặt Trời, Hoàng Đế La Mã Constantine chọn Chúa Nhật là ngày nghỉ.

11. Trong Anh ngữ, vài ngày trong tuần đặt theo tên các thần Saxon (Saxon theo truyền thuyết đến từ Đức, định cư ở Anh vào thời Trung Cổ), ngoại trừ Thứ Bẩy  đặt theo tên thần Saturn của La Mã:

Monday:     ngày mặt trăng, moon.
Tuesday:     Thần Tiw.
Wednesday: Thần  Woden.
Thursday:   Thần  Thor.
Friday:        Nữ thần Frige.
Saturday:    Thần Saturn.
Sunday:      ngày mặt trời, sun.
 
Đây là vài dữ kiện khác liên hệ về lịch và thời gian:

a. Vào thưở ban đầu, các nền văn minh trên thế giới như Ai Cập, Trung quốc, Hồi, Do Thái....căn cứ vào số ngày (29-1/2 ngày) mặt trăng quay một vòng chung quanh trái đất để tính lịch mà ta gọi là âm lịch. Theo âm lịch, một năm có 354 ngày, 12 tháng. Vì 354 ngày ít hơn số 365 ngày trái đất quay một vòng chung quanh mặt trời, nên có năm âm lịch cộng thêm một tháng nhuận thành 13 tháng.

b. Theo tài liệu khảo cổ tìm được, người Ai Cập dùng âm lịch từ năm 4236 trước Thiên Chúa Giáng Sinh. Người Trung Hoa dùng âm lịch từ năm 2637 trước Thiên Chúa Giáng Sinh. Mới đây nhất vào tháng 7 năm 2013, khoa học gia tin là họ tìm được vết tích người nước Scotland đã bắt đầu dùng lịch từ 8000 năm trước Thiên Chúa Giáng Sinh. 

c. Ở Hoa Kỳ, Viện Tiêu Chuẩn và Kỹ Thuật National Institute of Standards and Technology ở thành phố Boulder thuộc tiểu bang Colorado có một đồng hồ nguyên tử atomic clock duy trì giờ giấc chính xác cho nước Mỹ. Nếu ai mua đồng hồ treo tường hay đồng hồ tay thuộc loại "radio controlled" thì loại đồng hồ này sẽ bắt được làn sóng radio của đồng hồ ở Colorado, lúc nào cũng chạy đúng giờ, không cần điều chỉnh.

Nguyễn Tài Ngọc
January 2015
 
Tài liệu tham khảo:
http://www.allfunandgames.ca/facts/calendars.shtml
http://www.tondering.dk/claus/cal/chinese.php
http://www.webexhibits.org/calendars/timeline.html
http://phys.org/news/2013-07-world-oldest-calendar.html
http://256.com/gray/docs/calendar.html
http://www.tenfactsabout.co.uk/0005calendar.htm
 
TaiNgoc

Tây Ninh mãi nhớ Thơ Hồ Nguyễn/ Ngân Triều/ Phượng ngày xưa



Ngày 18-01-2015 sắp đến, Họp mặt Tây Ninh Đồng Hương Hội Bắc Cali chào mừng năm mới Ất Mùi - 2015 tại nhà hàng Phú Lâm San Jose.
Để kỷ niệm, xin kính tặng và mời quý đồng hương họa bài thơ của HX cho vui.
Kính chúc lành.
HX


      













 TÂY NINH MÃI NHỚ
Tây ninh muôn thuở khó mà quên,
Thánh địa lung linh bóng dáng Đền.
Núi Điện trời xanh in bóng đậm,
Cẩm giang sông thắm chảy bồng bềnh.
Gò Dầu đón khách sang biên giới,
Thị Xã qua cầu dốc bước lên.
Suối Đá cạnh hồ bên núi Cậu,
Long Hoa chợ Đạo sáng ngời tên.

                                       Hồ Nguyễn

                                  



******

Anh Hồ Xưa và quý bạn thân mến,
Tôi xin mạo muội nối điêu bài thơ xướng, để điểm chút duyên cho vườn thơ Tây Ninh


Lá rụng bay vèo, xa gốc tiếc!/Tri âm xa lắc, nghĩa còn bền?













Không tên,
Tây Ninh một thuở...lẽ nào quên,
Ray rứt ân sư chửa đáp đền.
Lá rụng bay vèo... xa gốc tiếc!
Cố nhân xa lắc... nghĩa còn bền? (*)
Bể dâu, tan tác, thuyền ra biển,
Sự thế bao giờ vận nước lên?
Tiếng cuốc xa đưa nghe khắc khoải,
Miên man, vời vợi, nỗi không tên.

Ngân Triều, chs Tây Ninh

(*) Xin mượn tá âm để họa


*******

















Qua Lối Cũ 
 PhượngNgàyXưa
       


          ***
TòaThánh uy nghiêm… lập đức công
Tam Kỳ Phổ Độ, diệt song lòng
Núi Bà linh hiển vui chào đón
Đãi khách thập phương, nhẹ cõi lòng
*
Xóm trên tên gọi Long Thành Bắc
ĐấtThánh linh thiên gắt hóa rồng
Xóm dưới có nhiều hoa cỏ dại
TÂY NINH nghèo khổ, nghĩa tình thâm
*
Ai  về Suối Đá, qua Bàu Năng
Lố irẽ Chà Là nhớ hỏi thăm
Liên tỉnh Mười Ba đi DầuTiếng
Trùng điệp cao su đứng thẳng băng
*
Chạy ăn từng bữa vẫn thong dong
Sáng tối lạnh Đông vẫn ấm lòng
Nắng nóng có làm hoa cỏ úa
Đợi lúc mưa về… thỏa ước mong.


                             16/7/2014

Thứ Ba, 30 tháng 12, 2014

Ngỡ ngàng hình ảnh Việt Nam/ Cảnh Tú chuyển



Những bức ảnh khiến bạn khó tin là chụp ở Việt Nam  ZING NEWS            

Dưới góc máy chụp ảnh, những cảnh đẹp quen thuộc của Việt Nam trở nên kỳ ảo và đẹp hơn bao giờ hết.
 
1. Sapa mùa tuyết trắng
Khung cảnh đẹp ngỡ ngàng Sapa những ngày tuyết phủ trắng
Khung cảnh đẹp ngỡ ngàng Sapa những ngày tuyết phủ trắng
 
Cả Sapa trông như một thành phố châu Âu mùa này
Cả Sapa trông như một thành phố châu Âu mùa này
 
Nét đẹp hiện đại, lạ lẫm của Sapa mùa đông năm 2013
Nét đẹp hiện đại, lạ lẫm của Sapa mùa đông năm 2013
 
Tuyết phủ trắng các thửa ruộng bậc thang ở tổ 14, thị trấn Sa Pa
Tuyết phủ trắng các thửa ruộng bậc thang ở tổ 14, thị trấn Sa Pa
2. Phan Xi Păng mây mù
Nóc nhà Đông Dương như đang bơi trong lớp mây mù, không khác gì một bức tranh thủy mặc sống động
Nóc nhà Đông Dương như đang bơi trong lớp mây mù, không khác gì một bức tranh thủy mặc sống động
 
Dù nhìn gần hay nhìn xa thì những đám mây luôn ôm lấy đỉnh núi
Dù nhìn gần hay nhìn xa thì những đám mây luôn ôm lấy đỉnh núi
 
Núi bồng bềnh trong biển sương tạo nên cảnh quan kỳ ảo vô cùng
Núi bồng bềnh trong biển sương tạo nên cảnh quan kỳ ảo vô cùng
3. Biển Cổ Thạch, Phan Thiết
Bãi biển Cổ Thạch tọa lạc tại một nơi vắng vẻ thuộc địa phận xã Bình Thạnh, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, cách thành phố Phan Thiết khoảng 90km, mặc dù đã được đưa vào khai thác nhưng biển nơi đây vẫn giữ nguyên nét hoang sơ
Bãi biển Cổ Thạch tọa lạc tại một nơi vắng vẻ thuộc địa phận xã Bình Thạnh, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, cách thành phố Phan Thiết khoảng 90km, mặc dù đã được đưa vào khai thác nhưng biển nơi đây vẫn giữ nguyên nét hoang sơ
 
Hình dạng và màu sắc độc đáo của đá nơi đây trở thành một điểm thu hút du khách vì không chỉ đơn thuần một màu đen hay xám mà có nhiều màu sắc khác nhau, như: nâu, vàng, tím, xanh lam, trắng…với những đường vân rất đẹp. Dưới những đợt sóng và ánh nắng, cả bãi đá ánh lên những gam màu lung linh như những viên ngọc thuần khiết nhất
Hình dạng và màu sắc độc đáo của đá nơi đây trở thành một điểm thu hút du khách vì không chỉ đơn thuần một màu đen hay xám mà có nhiều màu sắc khác nhau, như: nâu, vàng, tím, xanh lam, trắng…với những đường vân rất đẹp. Dưới những đợt sóng và ánh nắng, cả bãi đá ánh lên những gam màu lung linh như những viên ngọc thuần khiết nhất
4. Trang trại cừu Phan Rang
Những hình ảnh chăn cừu đậm chất du mục ở một trang trại cừu tại Phan Rang. Phan Rang là vùng đất chăn cừu có lịch sử trăm năm và cũng là vùng đất hình thành giống cừu duy nhất ở Việt Nam
Bức ảnh như được chụp ở các vùng cao nguyên Tây Tạng, đẹp ngỡ ngàng và khá lạ lẫm. 
 
Những hình ảnh chăn cừu đậm chất du mục ở một trang trại cừu tại Phan Rang. Phan Rang là vùng đất chăn cừu có lịch sử trăm năm và cũng là vùng đất hình thành giống cừu duy nhất ở Việt Nam.
Những hình ảnh chăn cừu đậm chất du mục ở một trang trại cừu tại Phan Rang. Phan Rang là vùng đất chăn cừu có lịch sử trăm năm và cũng là vùng đất hình thành giống cừu duy nhất ở Việt Nam.
5. Bãi Hang Rái - Ninh Thuận
Nằm ở phía Nam của vịnh Vĩnh Hy, cách thành phố Phan Rang chừng 35 km, bãi Hang Rái giống như “một nàng công chúa đang ngủ yên” giữa các địa danh nổi tiếng thuộc tỉnh Ninh Thuận đang chờ người đến “đánh thức”. Bãi Hang Rái không chỉ có địa thế núi chắn sóng, chất chồng lên nhau tạo nên những hang động đẹp mắt mà còn là khu vực sinh sống của loài rái cá.
Nằm ở phía Nam của vịnh Vĩnh Hy, cách thành phố Phan Rang chừng 35 km, bãi Hang Rái giống như “một nàng công chúa đang ngủ yên” giữa các địa danh nổi tiếng thuộc tỉnh Ninh Thuận đang chờ người đến “đánh thức”. Bãi Hang Rái không chỉ có địa thế núi chắn sóng, chất chồng lên nhau tạo nên những hang động đẹp mắt mà còn là khu vực sinh sống của loài rái cá.
 
Nằm ở phía Nam của vịnh Vĩnh Hy, cách thành phố Phan Rang chừng 35 km, bãi Hang Rái giống như “một nàng công chúa đang ngủ yên” giữa các địa danh nổi tiếng thuộc tỉnh Ninh Thuận đang chờ người đến “đánh thức”. Bãi Hang Rái không chỉ có địa thế núi chắn sóng, chất chồng lên nhau tạo nên những hang động đẹp mắt mà còn là khu vực sinh sống của loài rái cá.
Hang Rái thực sự là địa điểm dành cho những người đam mê với nghệ thuật nhiếp ảnh
           
6. Đà Lạt
Rực rỡ Đà Lạt về đêm. Trông Đà Lạt như thành phố ánh sáng Paris
Rực rỡ Đà Lạt về đêm. Trông Đà Lạt như thành phố ánh sáng Paris
 
Nếu có dịp đi qua đèo Mimosa (Đà Lạt), du khách có thể ngắm ngôi nhà nhỏ xinh được phủ trong màu hoa tím ở lưng đèo. Trông cảnh này, du khách sẽ ngỡ như bước vào một câu chuyện cổ tích.
Nếu có dịp đi qua đèo Mimosa (Đà Lạt), du khách có thể ngắm ngôi nhà nhỏ xinh được phủ trong màu hoa tím ở lưng đèo. Trông cảnh này, du khách sẽ ngỡ như bước vào một câu chuyện cổ tích.
7. Phá Tam Giang - Huế
Nổi tiếng là vùng đầm phá nước lợ lớn nhất Đông Nam Á, cách thành phố Huế khoảng 12 km, phá Tam Giang mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ, vắng lặng khiến bất kỳ ai đến đây cũng đều thán phục, trầm trồ và òa lên sung sướng.
Nổi tiếng là vùng đầm phá nước lợ lớn nhất Đông Nam Á, cách thành phố Huế khoảng 12 km, phá Tam Giang mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ, vắng lặng khiến bất kỳ ai đến đây cũng đều thán phục, trầm trồ và òa lên sung sướng.
 
Chiều trên Phá Tam Giang
Chiều trên Phá Tam Giang
 
Núi Đôi Quản Bạ - Tỉnh Hà Giang.
Núi Đôi Quản Bạ - Tỉnh Hà Giang.
 
Những con đường đèo đặc trưng trên đất Hà Giang.
Những con đường đèo đặc trưng trên đất Hà Giang.
 
Non nước Tràng An - Ninh Bình
Non nước Tràng An - Ninh Bình
 
Non nước Tràng An - Ninh Bình
Non nước Tràng An - Ninh Bình
 
Tĩnh lặng bên dòng sông - Sông Thu Bồn, Hội An.
Tĩnh lặng bên dòng sông - Sông Thu Bồn, Hội An.
 
Cất vó - Sông Thu Bồn, Hội An.
Cất vó - Sông Thu Bồn, Hội An.
 
Bình minh trên cánh đồng Thốt Nốt - Tri Tôn, An Giang.
Bình minh trên cánh đồng Thốt Nốt - Tri Tôn, An Giang.

21 bức ảnh thú vị .../ Viễn Phương chuyển


Subject: 21 bức ảnh thú vị có thể bạn chưa từng xem qua
21 bức ảnh thú vị có thể bạn chưa từng xem qua

1. Ánh sáng cực bắc nhìn từ ngoài không gian
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__6.jpg
2. Hàm răng của George Washington
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__15.jpg
3. Tế bào ung thư dưới kính hiển vi điện tử
                                                                                          [sorry, không có!]


4. Giữa một khúc gỗ bị cháy
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__11.jpg
5. Loài chó pug trước khi lai giống
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__20.jpg
6, Hình ảnh một trung tâm cơ sở dữ liệu của Google
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__18.jpg
7. Bức ảnh rõ ràng nhất từ trước đến giờ của Sao Thủy
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__13.jpg
8. Màu sắc thật của Sao Hỏa chụp từ Curiosity Rover
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__12.jpg
9. Một kg mỡ và một kg cơ khác nhau như thể nào?
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__4.jpg
10. Bộ mặt in 3D
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__8.jpg
11. Trứng bạch tuộc
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__9.jpg
12. Cầu vồng 360 độ cực hiếm
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__16.jpg
13. Bàn làm việc của Einstein vài giờ sau khi ông mất
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__3.jpg
14. Phim chụp X-quang trước và sau khi điều trị chứng vẹocột sống 
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__17.jpg
15. Hình ảnh vòi phun khi núi lửa sắp phun trào
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__14.jpg
16. Hình ảnh lưỡi của con người dưới kính hiển vi
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__7.jpg
17. Bên trong một chiếc Boeing 757 siêu tốc khi không có hàng hóa
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__2.jpg
18. Ảnh nhìn từ không trung của một bãi lốp xe phế liệu
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__5.jpg
19. Chú ếch đội chú rắn liu điu như đội mũ
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__10.jpg
20. Điểm cuối của Vạn lý trường thành
21_buc_anh_thu_vi_co_the_ban_chua_tung_xem_qua__19.jpg
21. Mặt cắt ngang của cáp ngầm dưới biển
e6aaca35_15d7_42e9_a770_b95c88be5b04.jpg
  
Song Phương chuyển